Teatr Miejski w Brzegu

0
Reklama
Materiał wyborczy Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość
Materiał wyborczy Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego

 Niewielu mieszkańców naszego miasta wie, iż budynek Brzeskiego Centrum Kultury, wyglądający z zewnątrz na w miarę nowoczesny obiekt kultury w swych zasadniczych zrębach pochodzi jeszcze z początku XIX w. Jedynym tego śladem widocznym dziś na zewnątrz są arkadowe nisze od strony ulicy Kościelnej. 

Reklama - ciąg dalszy wpisu poniżej
Materiał wyborczy KOALICYJNY KOMITET WYBORCZY KOALICJA OBYWATELSKA
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego

Niewielu mieszkańców naszego miasta wie, iż budynek Brzeskiego Centrum Kultury, wyglądający z zewnątrz na w miarę nowoczesny obiekt kultury w swych zasadniczych zrębach pochodzi jeszcze z początku XIX w. Jedynym tego śladem widocznym dziś na zewnątrz są arkadowe nisze od strony ulicy Kościelnej.

Teren, na którym  znajduje się dzisiejszy BCK został pozyskany przez protestanckiego pastora Michaela Scholza w 1621 r., który postawił w tym miejscu dom parafialny pobliskiej gminy kościoła św. Mikołaja, który wykorzystywany był później przez parafialne koło wdów. W 1821 r. budynek przejął emerytowany organista Christian Arndt, który przekształcił go w teatr i podarował miastu. Projekt przebudowy powierzono znanemu wrocławskiemu architektowi, który specjalizował się w tworzeniu budynków teatralnych (projektował m.in. teatry w Berlinie, Lipsku, Wrocławiu, Szczecinie, Legnicy, Dessau) Karlowi Ferdynandowi Langhans (1781-1869), synowi znanego berlińskiego architekta Karla Gottharda (twórcy m.in. Bramy Brandenburskiej), projektantowi brzeskich „Starych Koszar”.  Ferdynand Langhans rozpoczął działalność u boku ojca w Berlinie w 1797, od 1809 czynny był we Wrocławiu jako radca w miejskim zarządzie budynkami.  Po 1810 ukształtował się jego indywidualny styl, inspirowany architekturą renesansu i baroku. Właśnie barokowych elementów możemy doszukać się w brzeskim teatrze. Jego zwarta bryła urozmaicona została ryzalitami na osiach i boniowanymi lizenami na narożnikach oraz wysokim łamanym dachem. Reprezentacyjna fasada znajdowała się od strony ulicy Mlecznej. Pięcioosiowa, trzykondygnacyjna fasada z wydzielonym szerszym ryzalitem w środku z głównym wejściem wiodącym do teatru, nad którym znajdowała się loggia w bogatym architektonicznym obramieniu, w zwieńczeniu którego umieszczono anioła dźwigającego herb Brzegu. Budynek teatru cechowała zrównoważona kompozycja, precyzyjnie ukształtowany detal architektoniczny i wyjątkowa harmonia całości. Intensywna działalność teatru sprawiła, iż stał się on za ciasny i już w 1874 wrocławski architekt Karl Lüdecke  dobudował od strony południowej dwie osie, w których znalazła się klatka schodowa (funkcjonujące do dziś schody do kawiarni i pomieszczeń biurowych) oraz pomieszczenia dla rekwizytorni i dekoracji. Lüdecke zachował łamany mansardowy dach i zasadnicze poziome podziały architektoniczne. Dodanie dwóch osi zachwiało jednak  strukturę architektoniczną całej budowli. Lüdecke przeniósł główne wejście do teatru na stronę południową, gdzie powstało duże, w swym zarysie zachowane do dziś, foyer. W 1927 roku dokonano kolejnej modernizacji, która polegała głównie na unowocześnieniu elewacji zewnętrznych i wnętrz oraz wymianie stolarki okiennej, które otrzymały charakterystyczne dla okresu międzywojennego detale w stylu art. deco. Zachowano od strony zachodniej (od ulicy Mlecznej) zasadnicze podziały architektoniczne ze środkowym ryzalitem, ale zlikwidowano dekoracyjną loggię nad dawnym głównym wejściem i klasycystyczne naczółki nad oknami, w ich miejscu pojawiły się, wykonane w jaśniejszym tynku dekoracyjne, geometryczne detale. W miejscu mansardowego dachu pojawiła się kolejna kondygnacja, która całkowicie zakłóciła proporcje bryły dawnego teatru. Autorem tych zmian byli zapewne architekci, którzy wykonali budynki mieszkalne przy ul. Krótkiej, Tarnowskiego i Legionistów Nothelle i Paul Telle, posługujący się identyczną, tak modną wtedy stylistyką.

W takim stanie budynek teatru przetrwał działania wojenne, a po wojnie stał się siedzibą prężnie działającego Teatru Miejskiego, który pierwszą po wojnie premierę „Chorego z urojenia” Moliera dał  1 października 1947 roku. Ponieważ stan techniczny budynku nie był najlepszy zdecydowano się na jego remont i modernizację. Prace rozpoczęły się w końcu 1956 roku, a trwający ponad dziesięć lat remont przyśpieszyła renowacja stojącego w sąsiedztwie kościoła Św. Mikołaja. Od momentu, gdy władze zorientowały się, iż termin poświęcenia kościoła jest bliski, znacząco wzrosło tempo prac i środki przeznaczone na remont. Uczyniono wszystko, aby Dom Kultury oddać do użytku wczesniej niż kościół Św. Mikołaja.  Dzięki temu w dniu 4 lutego 1967 uroczyście oddano do użytku Brzeski Dom Kultury. Tempo prac nie wpłynęło jednak korzystnie na jakość prac, co użytkownicy odczuwają do dziś. W 1973 roku  zagospodarowano małą architekturą teren pomiędzy BDK, ulicą Mleczną i Długą. Fasadę od strony południowej z niewielkim uskokiem od strony ulicy Mlecznej zdominowały trzy kondygnacje otworów okiennych, w wydzielonych ośmiu rzędach. Jedyne zróżnicowanie monotonnej bryły wprowadzono w części parteru, w postaci półokrągłej przybudówki, otwierającej się w części zachodniej jako zadaszony aneks, wsparty na kolumnie.

Od tego momentu niewiele zmieniło się w wyglądzie i stanie budynku. Dbano głównie o jego estetykę, a Brzeskie Centrum Kultury wymaga zdecydowanie większego wsparcia inwestycyjnego, być może z racji jego historii,  z funduszy na ratowanie zabytków.

Romuald Nowak

 

Reklama
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego