Wielopokoleniowa integracja kulturowa z Polakami na Litwie. Śladami Polaków na Litwie.

0
Reklama
Materiał wyborczy KWW ŁĄCZY NAS BRZEG - GRZEGORZ CHRZANOWSKI
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego
Materiał wyborczy Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość

Stowarzyszenie Odra – Niemen w nagrodę za zwycięstwo uczniów II LO w Brzegu w konkursie „Żołnierze Wyklęci – Bohaterowie Naszej Wolności” oraz za wyróżniającą postawę i bardzo dużą wiedzę uczniów ZSZ w Brzegu w tym konkursie ufundowało wyjazd na Litwę śladami wielkich Polaków.


Stowarzyszenie Odra – Niemen stale współpracuje z placówkami edukacyjnymi w zakresie: wolontariatu dla kombatantów AK, NSZ, WiN i innych formacji niepodległościowych, autorskich spotkań z żywymi świadkami historii. Organizuje świąteczne paczki pamięci dla polskiego kombatanta na Kresach, wystawy edukacyjne. Współpracuje przed wszystkim z polskimi placówkami edukacyjnymi na Litwie, Białorusi i Ukrainie organizując młodzieżowe oraz wielopokoleniowe wymiany międzynarodowe i spotkania kadry pedagogicznej. Właśnie w takiej wielopokoleniowej międzynarodowej wymianie w lipcu 2018 roku uczestniczyła młodzież szkół brzeskich równocześnie biorąc udział w projekcie pn. „W 74 rocznicę Operacji Ostra Brama” (Wilno 05.-10.07.2018 r.).

Reklama - ciąg dalszy wpisu poniżej
Materiał wyborczy KWW ŁĄCZY NAS BRZEG - GRZEGORZ CHRZANOWSKI
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego
Materiał wyborczy KOALICYJNY KOMITET WYBORCZY KOALICJA OBYWATELSKA

W wyprawie na Litwę w ramach projektu uczestniczyła grupa ok. 50 osób – członków Regionalnej Sekcji Emerytów i Rencistów NSZZ „Solidarność” Region Dolny Śląsk oraz druga grupa, 50 osobowa, to pedagodzy i uczniowie dolnośląskich i brzeskich szkół, laureaci konkursów historycznych.

Ideą projektu było uczczenie wydarzeń związanych z 74. rocznicą Operacji Ostra Brama, poprzez wyprawę śladami polskich miejsc pamięci na Litwie. Młodzież i starsi odwiedzili ważne dla rocznicy miejsca, złożyli okolicznościowe wiązanki, postawili znicze na cmentarzach w Ponarach, Koniuchach, Kalwarii Wileńskiej, Kolonii Wileńskiej, na Rossie oraz na cmentarzu wojennym. 7 lipca br. wszyscy uczestnicy projektu wzięli udział w oficjalnych uroczystościach 74. rocznicy Operacji Ostra Brama na Cmentarzu na Rossie; uczestniczyły też inne grupy z Polski wraz ze sztandarami.

Młodzi zwiedzali miejscowości, gdzie liczba Polaków sięga od 80 % do około 100% mieszkańców. Spotkali się z Polakami na Litwie w wielu miejscowościach i tam poznali kulturę, tradycję, kuchnię polską i litewską, śpiewali piosenki i pieśni. Rozmawiali ze świadkami historii min. z płk Weroniką Sebastianowicz ps. „Różyczka” (żołnierzem AK na Litwie) i poznawali bolesną przeszłość narodu polskiego czasów okupacji i czasów powojennych. Integrowali się z młodymi i starszymi w Domach Polskich różnych miasteczek i wsi. Byli w Solecznikach, Turgielach, Koniuchach, Miednikach, Jaszunach, Sangiełowszczyźnie, Butrymańcach, Ejszyszkach i oczywiście w Wilnie. W stolicy Litwy odbyło się międzypokoleniowe spotkanie w Domu Polskim z Rodakami, kombatantami AK z Wilna, z członkami Dobroczynnego Stowarzyszenia Polskich Kombatantów oraz z wileńską młodzieżą. Zwiedzano także Wilno pod kątem jego polskich śladów kulturowych (Antokoł). Przewodnik grupy współpracujący ze Stowarzyszeniem Odra – Niemen pan Rajmund Klonowski wywodzący się ze znanej i szanowanej w Wilnie rodziny, dziennikarz Kuriera Wileńskiego zwrócił szczególną uwagę na obraz Matki Bożej Ostrobramskiej łączącej naród polski i litewski.

Młodzież polska z Wilna w ramach integracji specjalnie dla młodszej grupy pokoleniowej zorganizowała historyczną grę miejską, w której drużyna z Brzegu okazała się najlepszą. Za zwycięstwo otrzymali od Rodaków z Wilna atrakcyjne nagrody.

Na zakończenie pobytu zorganizowano spotkanie młodzieży z Rodakami w Domu Polskim w miejscowości Ejszyszki. Nasza młodzież: Sabina Biała, Mateusz Łyczak, Kacper Tymków, Piotr Zięba wspólnie z młodzieżą z Dolnego Śląska i Rodakami z Litwy szybko się zintegrowali z grupą z Litwy, tańczyli, śpiewali piosenki, recytowali wiersze, prezentowali własną twórczość a na koniec spotkania wymienili się adresami.

W miejscach, które uczestnicy projektu odwiedzili, brzeska młodzież pozostawiła Rodakom podarunki w postaci słodyczy oraz ogromne kartony książek, w tym pozycje z literatury, historii, geografii i książeczki dla najmłodszych zgromadzone przed wyjazdem w Polsce z inspiracji nauczycielek historii Małgorzaty Baranowskiej i Małgorzaty Lityńskiej. Szczególnie kolorowe książeczki sprawiły najmłodszym Polakom na Litwie najwięcej radości a do tej radości przyczyniły się dzieci z Przedszkola Publicznego nr 2 w Brzegu, które ofiarowały swoje książeczki małym Rodakom. Natomiast wolontariusze Stowarzyszenia Odra – Niemen pozostawili Polakom w najuboższych regionach żywność. Darczyńcom serdecznie dziękujemy za przygotowane paczki i książki dla Polaków na Litwie. Rodacy wielokrotnie wzruszyli się i wyrazili wdzięczność.

Udział w projekcie „Operacja Ostra Brama” dofinansowanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pogłębił wiedzę historyczną, uczcił pamięć Tych, którzy ofiarowali swoje życie Ojczyźnie, nauczył młodych jeszcze większego szacunku do starszego pokolenia, współpracy młodych Polaków w kraju i wzbudził chęć bezinteresownej pomocy Rodakom z Litwy. Wyprawa miała charakter bezpośredniego dotknięcia śladów tamtych wydarzeń, integracji międzypokoleniowej, możliwości rozmów ze świadkami historii.
Pani Ilonie Gosiewskiej Prezes Stowarzyszenia Odra – Niemen serdecznie dziękujemy za ufundowanie naszej młodzieży tak bogatej nagrody jakim był udział w projekcie „Operacja Ostra Brama”, nagrody, która dała nam wiele: poznaliśmy miejsca męczeństwa narodu polskiego i je uczciliśmy, poznaliśmy kulturę, obyczaje, zwyczaje i piękne krajobrazy opisane przez Adama Mickiewicza, ale także zauważyliśmy trud życia Rodaków na Litwie, ich tęsknotę.

Małgorzata Baranowska

Przypis od autorki
Operacja Ostra Brama. W nocy z 6 na 7 lipca 1944 roku rozpoczęła się Operacja Ostra Brama, w której oddziały Armii Krajowej Okręgów Wileńskiego i Nowogródzkiego podjęły próbę zdobycia Wilna i wyzwolenia z rąk niemieckich. W operacji wzięło udział ok. 9000 żołnierzy AK. Najcięższe walki w ramach Operacji Ostra Brama stoczyła III Brygada atakująca na kierunku Kolonii Wileńskiej. Po kilku dniach ciężkich walk prowadzonych przez oddziały wileńskiego garnizonu AK, większość wileńskich Brygad AK i niektóre spośród oddziałów Nowogródzkiej AK, przy równoczesnym ataku Armii Czerwonej, Niemcy opuścili Wilno, a ostatnim atakiem w Operacji Ostra Brama stało się starcie oddziałów AK z II Zgrupowania z Korpusem gen. Stahela w podwileńskich Krawczunach. W operacji poległo ok. 5000 żołnierzy Armii Krajowej. Ci, którzy przeżyli w większości zostali aresztowani przez Sowietów.

Krótki rys historyczny wydarzeń w wybranych miejscowościach:
Krawczuny. W dniu 13 lipca 1944 roku miała tu miejsce najważniejsza bitwa partyzantów Armii Krajowej z Niemcami. Bitwa ta spowodowała rozbicie niemieckiego Korpusu – poległo lub zostało wziętych do niewoli prawie 1000 Niemców. Straty Zgrupowania AK to 80 zabitych i kilkudziesięciu rannych.

Dubicze. Na cmentarzu parafialnym znajduje się kwatera żołnierzy Armii Krajowej. Spoczywa w niej 10 żołnierzy. Są to partyzanci z VI Samodzielnej Brygady Wileńskiej AK. Zginęli 7 maja 1944 w walce z oddziałami litewskich kolaborantów oraz żołnierze Zgrupowania AK „Puszcza” – polegli 19 sierpnia 1944 roku w walce z oddziałami NKWD. Kwatera powstała staraniem Stowarzyszenia Odra – Niemen.

Miedniki. Znajduje się tutaj zamek z czasów jagiellońskich, w którym w drugiej połowie lipca 1944 roku Sowieci zorganizowali obóz przejściowy dla żołnierzy AK aresztowanych po Operacji Ostra Brama. Po krótkim pobycie w Miednikach oficerowie byli przewożeni do obozów w Riazaniu, Diagilewie, żołnierze do obozu w Kałudze. Przez obóz w Miednikach przeszło kilka tysięcy oficerów i żołnierzy AK z Wileńszczyzny.

Sangiełowszczyzna. Na cmentarzu obok kaplicy znajduje się masowy grób, w którym spoczywają szczątki 20 żołnierzy z oddziału Czesława Stankiewicza ps. „Komar” oraz trzy osoby cywilne . Pod koniec lutego 1945 roku oddział NKWD rozbił oddział „Komara”, mordując ok. 25 żołnierzy. Ciała zostały wrzucone do jednej z chat i spalone. Zamordowano również troje cywilnych mieszkańców wsi.

Wieczoryszki – Puszcza Rudnicka. Dnia 6 stycznia 1945 roku rozpoczęła się operacja antypartyzancka NKWD. Duże siły sowieckie wkroczyły do Puszczy Rudnickiej w celu rozbicia oddziałów AK. W rejonie miejscowości Wieczoryszki po trwającej całą noc bitwie, rankiem 7 stycznia 1945 roku oddział „Komara” przebił się przez sowieckie okrążenie pozostawiając 25 zabitych. Część z nich spoczywa w masowej mogile na terenie Puszczy Rudnickiej.

Ponary. W latach 1941–1944 las w Ponarach był miejscem masowych mordów dokonywanych przez oddziały SS, policji niemieckiej i kolaboracyjnej policji litewskiej. Ofiary przywożono pociągami lub ciężarówkami, rozstrzeliwano i grzebano w niedokończonych zbiornikach paliwa (dla powstającego do VI 1941 r. lotniska sowieckiego). Niemcy, wspomagani przez ochotnicze litewskie oddziały, wymordowały tu w latach 1941–1944 ok. 100 tys. osób. Wśród nich od 56 tys. do 70 tys. stanowili Żydzi. Wśród pozostałych ofiar znajdowało się od kilkunastu tysięcy , do 20 tysięcy Polaków (inteligencja wileńska i żołnierze Armii Krajowej), a także grupy Romów, komunistów oraz Rosjan. Aktualnie na terenie lasu znajduje się pomnik.

 

Reklama
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego
Materiał wyborczy Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość
Materiał wyborczy KOALICYJNY KOMITET WYBORCZY KOALICJA OBYWATELSKA
Materiał wyborczy Komitetu Wyborczego Prawo i Sprawiedliwość