GDDKiA zabiera głos ws. prac nad obwodnicą Brzegu. Wariant IIb, który forsuje wójt Skarbimierza jest niekorzystny dla mieszkańców Zielęcic

Zgodnie z pierwotnymi planami, prace nad opracowaniem dokumentacji STEŚ wraz z uzyskaniem decyzji środowiskowej dla budowy obwodnicy Brzegu miały zakończyć się już blisko rok temu, bo we wrześniu 2021 roku. Niestety, zawieszenie postepowania w tej sprawie przez wójta Skarbimierza spowodowało spore opóźnienia w przygotowaniach, ale nie tylko, bo wywołało wśród niektórych mieszkańców Zięlęcic przekonanie, że trasa przebiegu nowej drogi w wariancie „IIb” jest dla nich korzystniejsza niż w wariancie „Id”. Okazuje się jednak, że to nieprawda, a przemawiają za tym nie tylko dane ekspertów i natężenie ruchu, ale nawet zwykła logika.

---

Przypomnijmy, że przetarg na opracowanie dokumentacji Studium Techniczno-Ekonomiczno-Środowiskowego (STEŚ) i Koncepcji Programowej (KP) dla budowy obwodnicy Brzegu w ciągu drogi krajowej nr 39, ogłoszono w listopadzie 2018 r. W kwietniu 2019 r., GDDKiA za cenę 2 755 200,00 zł wyłoniła wykonawcę na to zadanie i prace ruszyły z przysłowiowego „kopyta”. W ramach opracowania STEŚ i KP było sporo do zrobienia, m.in.: badania geologiczne, powierzchniowe badania archeologiczne, raport oddziaływania na środowisko oraz uzyskanie tzw. decyzji środowiskowej (DŚU).

Wszystko miało zakończyć się do września 2021 r., ale uzyskanie DŚU utknęło w miejscu, a nawet się cofnęło, bo nie tak dawno GDDKiA wycofała swój wniosek w tej sprawie.

• „W związku z nieuzasadnionymi działaniami Wójta Gminy Skarbimierz wniosek o DŚU dla tego zadania został przez nas wycofany. Trwają prace nad jego uzupełnieniem o rozwiązania wypracowane w oparciu o spotkania informacyjne m.in. rozwiązania w zakresie ul. Piekarskiej” – czytamy w komunikacie GDDKiA przekazanym naszej redakcji.

Problem dotyczy nie tylko wcześniejszego zawieszenia postepowania administracyjnego przez wójta Andrzeja Pulita, ale także forsowania zupełnie innego przebiegu nowej drogi niż rekomendują eksperci. Projektanci i inżynierowie w ramach opracowania STEŚ wykonali również Wielokryterialną Analizę Porównawczą (WAP), w której przeanalizowano każdy z pięciu zaproponowanych wariantów przebiegu nowej obwodnicy. Zarówno pod względem technicznym, ekonomicznym, jak i środowiskowym, najlepszym rozwiązaniem uznano wariant „Id”, z kolei wariant „IIb” forsowany przez wójta Andrzeja Pulita uzyskał jedną z najniższych ocen. Szkopuł w tym, że cześć mieszkańców Zielęcic bezgranicznie zaufało wójtowi i odrzuca rozwiązanie rekomendowane przez ekspertów.

Już na zwykłą logikę można stwierdzić, że przebudowa starej drogi krajowej nr 94 wzdłuż Zielęcic będzie mniej uciążliwym rozwiązaniem niż pozostawienie jej w obecnym stanie i wybudowanie tuż obok nowego odcinka. Potwierdza to analiza natężenia ruchu, gdzie po przebudowie starego odcinka DK 94 wzdłuż Zielęcic poruszać się będzie 10900 samochodów na dobę, natomiast w przypadku pozostawienia starej DK 94 i wybudowania obok nowej drogi, wzdłuż Zielęcic przejeżdżać będzie 10250 pojazdów (na starej DK 94) oraz 6650 pojazdów (na nowym odcinku), co spowoduje łączne natężenie ruchu wzdłuż Zielęcic na poziomie 16900 pojazdów na dobę.

• „Budowa obwodnicy Brzegu, zgodnie z wariantem IIb, powodowałaby dublowanie się bliskiego, równoległego przebiegu istniejącej drogi krajowej nr 94 (…) wnioskowanie o przyjęcie wariantu IIb w ostatecznym efekcie działa na niekorzyść mieszkańców Zielęcic. Powyższe potwierdzają przeprowadzone analizy i prognozy ruchu” – informuje GDDKiA.

Poniżej publikujemy pełną treść komunikatu GDDKiA, w którym inwestor budowy obwodnicy Brzegu przedstawia swoje argumenty, analizy i opinie:

Przybliżamy stan prac dla obwodnicy Brzegu w ciągu DK39 

Prace projektowe związane z przygotowaniem do realizacji obwodnicy Brzegu w ciągu drogi krajowej nr 39 prowadzone są od kwietnia 2019 r. na podstawie uzgodnionego przez Ministra Infrastruktury w październiku 2018 r. Programu Inwestycji. Zadanie realizowane jest w ramach rządowego Programu budowy 100 obwodnic na lata 2020-2030.

Rola STEŚ

Pierwszy etap przygotowania inwestycji obejmował opracowanie Studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego (STEŚ). Ten etap prac studialno-koncepcyjnych ma na celu szczegółową analizę możliwych do realizacji wariantów przebiegu nowego odcinka drogi i wyłonienie korytarza środowiskowego dla wariantu optymalnego. W ramach prowadzonych prac projektowych, ostatecznie szczegółowo opracowano pięć wariantów przebiegu drogi oznaczonych jako Ia (fioletowy), Id (niebieski), IIa (ciemnozielony), IIb (jasnozielony) i V (czerwony).

Warianty I i II zlokalizowane są po zachodniej stronie miasta Brzeg, a wariant V po stronie wschodniej. Wszystkie analizowane warianty spełniały identycznie postawione cele i były w równym stopniu możliwe do realizacji. Poddane zostały też weryfikacji z identyczną szczegółowością, bez preferowania żadnego z nich.

18 listopada 2020 r. złożyliśmy wniosek o wydanie DŚU do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Opolu. 20 listopada 2020 r. RDOŚ w Opolu przekazał nasz wniosek do rozpatrzenia do Wójta Gminy Skarbimierz. W związku z nieuzasadnionymi działaniami Wójta Gminy Skarbimierz wniosek o DŚU dla tego zadania został przez nas wycofany. Trwają prace nad jego uzupełnieniem o rozwiązania wypracowane w oparciu o spotkania informacyjne m.in. rozwiązania w zakresie ul. Piekarskiej.

Wielokryterialna Analiza Porównawcza (WAP)

W ramach opracowania STEŚ wykonana została szczegółowa Wielokryterialna Analiza Porównawcza, w której każdy wariant został poddany badaniu uwzględniającemu kryteria techniczne, ekonomiczne i środowiskowe (w tym aspekty społeczne), podzielone na szereg podkryteriów. WAP jest narzędziem pozwalającym na jednoznaczną ocenę i wybór optymalnego wariantu rozwiązań projektowych, rekomendowanego do uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (DŚU). Jest to pierwsza decyzja administracyjna w procesie inwestycyjnym. Decyzja ta zatwierdza korytarz terenowy przebiegu drogi.

Zakres przeprowadzonych analiz i uzgodnień umożliwia rekomendację wariantu optymalnego i bezstronnego. Zamierzeniem inwestora jest podjęcie decyzji inwestycyjnej popartej szeroką, obiektywną i niezależną analizą. Przebieg prac projektowych w całym swoim zakresie, tj. od STEŚ poprzez koncepcję programową i projekt budowlany do projektu wykonawczego, polega na dalszym uszczegółowieniu rozwiązań projektowych, zgodnie z posiadaną wiedzą, uzgodnieniami i wymaganiami kontraktowymi.

Proces projektowy jest bardzo złożony, skomplikowany i wymagający specjalistycznej wiedzy z zakresu szeroko pojętej inżynierii, urbanistyki i środowiska. Realizacja dużych inwestycji liniowych, do których należy budowa obwodnicy Brzegu, często wiąże się z obawami części mieszkańców. Dlatego tak ważne jest, by w kwestii wyboru wariantu rekomendowanego do DŚU, podejmowane były obiektywne i optymalne z punktu widzenia społeczeństwa decyzje. Wariant Id uzyskał najwyższą ocenę w ramach WAP, natomiast wariant IIb uzyskał jedną z najniższych ocen, m.in. ze względu na aspekt społeczny i gospodarczy (wariant ten przecina tereny inwestycyjne, znacząco ograniczając możliwości inwestowania na obszarze Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej).

W związku z powyższym, optymalnym wariantem rekomendowanym przez GDDKiA do realizacji jest wariant przebiegu drogi oznaczony numerem Id. Wariant ten został wskazany we wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla budowy obwodnicy Brzegu w ciągu DK39.

Wariant Id – rekomendowany do DŚU – należy uznać za wariant optymalny i kompromisowy z uwagi na finalne uwzględnienie w jego rozwiązaniach szeregu postulatów i opinii przekazanych przez stronę społeczną na przestrzeni lat 2019-2021. Zastosowane zostaną m. in. ekrany akustyczne wzdłuż drogi krajowej na całej długości Zielęcic od jej zabudowanej strony. Poprawi się również bezpieczeństwo użytkowników innych lokalnych dróg, w szczególności użytkowników niechronionych (pieszych i rowerzystów), poprzez rozbudowę istniejącego skrzyżowania DK94 z ul. Małujowicką (droga powiatowa nr 1174 O) do postaci ronda. Wlot drogi w Zielęcicach (ul. Piekarska) zostanie doprowadzony jako droga dwukierunkowa do projektowanego ronda na skrzyżowaniu DK39 i DK94. Nastąpi też odsunięcie w maksymalnym możliwym stopniu osi projektowanej drogi od zabudowań miejscowości Brzezina.

Budowa obwodnicy Brzegu, zgodnie z wariantem IIb, powodowałaby dublowanie się bliskiego, równoległego przebiegu istniejącej drogi krajowej nr 94 oraz planowanej obwodnicy na jej początkowym odcinku. Takie rozwiązanie jest niekorzystne z punktu widzenia planowanego układu drogowego, jak również powoduje skumulowane negatywne oddziaływania dwóch odcinków dróg na otaczające środowisko, przy jednoczesnym braku zabiegów polepszających środowisko w bezpośrednim sąsiedztwie drogi krajowej nr 94. W związku z tym należy mieć na uwadze, że wnioskowanie o przyjęcie wariantu  IIb w ostatecznym efekcie działa na niekorzyść mieszkańców Zielęcic. Powyższe potwierdzają przeprowadzone analizy i prognozy ruchu.

Analizy i prognozy ruchu

Niezależnie od wariantów, istniejący odcinek drogi krajowej nr 94 przebiegający wzdłuż Zielęcic pozostanie nadal drogą krajową (stanowiącą alternatywę dla autostrady A4). Zarówno w wariancie Id i IIb konieczna będzie likwidacja istniejącego przejazdu kolejowego na ul. Wrocławskiej, co wynika z warunków technicznych w związku z budową nowego bezkolizyjnego skrzyżowania w postaci wiaduktu. Konsekwencją powyższego, w przypadku wariantu IIb, będzie usytuowanie dwóch odcinków dróg krajowych w bliskiej odległości i co za tym idzie ruch pojazdów zostanie rozłożony na dwa odcinki, na których prognozowane są następujące natężenia (w 2026 r.):

·        istniejąca droga krajowa nr 94 – 10250 pojazdów na dobę,

·        projektowany odcinek drogi krajowej nr 39, tj. obwodnicę Brzegu – 6650 pojazdów na dobę).

Daje to łącznie 16900 pojazdów na dobę, które będą przejeżdżały drogami krajowymi wzdłuż miejscowości Zielęcice. Natomiast dla wariantu Id, szacowany prognozowany ruch na drodze krajowej nr 94 wzdłuż Zielęcic w 2026 r. wyniesie 10900 pojazdów na dobę. Podsumowując, w wariancie Id prognozowane jest niewiele wyższe natężenie (o 650 pojazdów na dobę co stanowi ok. 6 proc.), jednak negatywne oddziaływanie zostanie zrekompensowane realizacją m.in. ekranów akustycznych wzdłuż całej zabudowy mieszkaniowej Zielęcic oraz bezpiecznego skrzyżowania w postaci ronda na skrzyżowaniu drogi krajowej nr 94 z ul. Małujowicką, co jest korzystniejsze dla mieszkańców Zielęcic.

Warianty a MPZP

Z definicji miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (MPZP) jest aktem prawnym obowiązującym na obszarze działania rady gminy, która go uchwala. Naszą rolą jako zarządcy dróg krajowych jest jedynie opiniowanie MPZP oraz zgłaszanie ewentualnych uwag i w tym przypadku zaopiniowaliśmy ten przebieg pozytywnie, nie chcąc blokować planów inwestycyjnych Gminy Skarbimierz. Ponadto na etapie, kiedy uzgadniany był ten plan dla Gminy Skarbimierz, nie został jeszcze opracowany Program Inwestycji dla realizacji obwodnicy Brzegu, więc tym samym nie były znane szczegóły z etapu STEŚ dla przebiegu poszczególnych wariantów w ramach tego zadania.

Zgodnie z art. 80 ust. 2 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, zgodnie z którym organ wydający decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięcia wydaje ją po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przy czym nie dotyczy to decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydawanej dla drogi publicznej.

Każdorazowo przy określaniu wariantów projektant czyni starania, aby w rozwiązaniach uwzględnić dostępne korytarze wynikające z MPZP. W tym przypadku warianty Id i IIb wpisują się lub przebiegają w bliskości korytarza wyznaczonego w MPZP Gminy Skarbimierz.

Wariant Id, poza początkowym odcinkiem (ok. 500 m od początku do skrzyżowania z linią kolejową), przebiega zgodnie z MPZP Gminy Skarbimierz oraz w swoim przebiegu jest zgodny z MPZP Gminy Lubsza. Natomiast wariant IIb, na początkowym odcinku (do skrzyżowania z linią kolejową), posiada przebieg zbliżony do przebiegu zgodnego z MPZP Gminy Skarbimierz i również w swoim przebiegu jest zgodny z MPZP Gminy Lubsza.

Realizacja wariantu IIb zgodnie z korytarzem zgodnym z MPZP Gminy Skarbimierz wiązałaby się z bezpośrednią kolizją z terenami Rodzinnych Ogrodów Działkowych (ROD) Olszynka. Z doświadczeń GDDKiA w skali całego kraju wynika, że taka kolizja niejednokrotnie oznaczała liczne protesty dzierżawców i użytkowników ROD, dotyczące nie tylko terenu w kolizji bezpośredniej, ale również sąsiadującego z inwestycją.

W praktyce, realizacja tego wariantu mogłaby wiązać się z likwidacją całego obszaru ROD, wraz z obowiązkiem wskazania nowych obszarów do zagospodarowania jako ogródki działkowe. Mając na uwadze powyższe komplikacje i utrudnienia, konieczna była korekta przebiegu tego wariantu i wyjście z przebiegiem poza korytarz z MPZP.