Rok 1989 i później cz. 4

Po gwałtownie wzbierającej wielkiej fali marcowych i majowych oraz sierpniowych strajków w 1988 roku, po wielotysięcznych manifestach robotników, po rozlewających się po kraju protestach studentów i młodzieży, dostrzec można było, że mocno i zdecydowanie dochodzi do głosu młode pokolenie zbuntowanych i podrosłych „Dzieci Solidarności”. „Solidarność” odradzała się nabierała nowych sił, była bogatsza o doświadczenia po wojnie Jaruzelsko – polskiej a jej radykalny trzon zdecydowanie dążył do suwerenności, niepodległości i wolności bez przymiotników. Jesienią 1988 roku po woli, lecz ciągle następowała rozbudowa funkcjonujących już jawnie, choć bez gwarancji prawnych, struktur Związku. Komitety Strajkowe przekształcały się w Komitety Założycielskie (lub organizacyjne) NSZZ „Solidarność”. Pisząc o wydarzeniach z roku 1989 nie sposób pominąć brzeskiego akcentu i ogromnego zaangażowania wielu konkretnych osób, które pomimo ponad siedmioletniej podziemnej działalności, postanowiły ratować etos „Solidarności”, postanowiły bronić przed zawłaszczeniem wielkiego zrywu narodu polskiego z Sierpnia 1980 roku. Pierwsze (nielegalne) Komitety Organizacyjne  NSZZ „Solidarność” zostały utworzone w Brzegu na początku lutego 1989 roku i zarejestrowane w RKW NSZZ „Solidarność” Dolny Śląsk. 24 lutego 1989r. odbyło się zebranie delegatów trzynastu Komitetów Organizacyjnych, na którym dokonano wyboru przewodniczącego i V-ce przewodniczących Komitetu Organizacyjnego RKW NSZZ „S” Dolny Śląsk oddział Brzeg. Przewodniczącym został wybrany: ZBIGNIEW OLIWA – KO NSZZ „S” FMR „Agromet”
V-ce przewodniczący zostali wybrani:
KAZIMIERZ BĄCZEK – KO NSZZ „S” FMR „Agromet”
IRENA JóŹWICKA – KO NSZZ „S” FSE „Besel”
MIECZYSŁAW WIAROWSKI – KO NSZZ „S” NZPT
Członkami zostali wybrani:
WOJCIECH DĄBROWSKI – FSE „Besel”
ARKADIUSZ ZAMBRZYCKI – FSE „Besel”
JANUSZ KAJDZIK – FSE „Besel”
MARIA CIŻ – SP  nr 4
EWA DOMAŃSKA –  SP nr 8
JóZEF JAMRóZ – Zakład Energetyczny
ZOFIA HRYCIUK – Zakład energetyczny
MARIA WOJTCZAK – SŁUZBA ZDROWIA
FRANCISZEK KOTECKI – RZEMIOSŁO
KRZYSZTOF SIWEK-  FMR „Agromet”
PIOTR JAMRóZ – FMR „Agromet”
ANDRZEJ FIKSA- L.O
KRZYSZTOF GRZESIAK –  BULiGL
 
We wrześniu  1989 roku MKO NSZZ „S” Dolny Śląsk oddział Brzeg rozszerzył skład prezydium i powierzył funkcję:
– Skarbnika – Haline Antonowicz
– Członka prezydium –  Zbigniewowi Hryciukowi i Januszowi Bednarkowi.
W wyniku zakończonych 5 kwietnia 1989 r. obrad Okrągłego Stołu zostało zawarte porozumienie przewidujące m.in. utworzenie urzędu prezydenta, wolnych wyborów do Senatu oraz podział mandatów w wyborach do Sejmu (65% miejsc dla strony rządowej, 35% dla opozycji). Po tygodniu w całym kraju powstała sieć Komitetów Obywatelskich „Solidarność”. W Brzegu siedziba Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” mieściła się przy ul. Armii Krajowej, w dzisiejszym budynku Powiatowego Urzędu Pracy. Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego NSZZ „S” Dolny Śląsk oddział w Brzegu Zbigniew Oliwa został wybrany na przewodniczącego Komitetu Obywatelskiego ”Solidarność” w Brzegu. Komitet Obywatelski ”Solidarność” w Brzegu kierowany był głównie przez działaczy podziemnej Solidarności, którzy ściśle współpracowali z członkami innych niezależnych organizacji oraz  z licznym gronem osób sympatyzujących. Bardzo skromne warunki lokalowe i techniczne jakie uzyskał Komitet Obywatelski „Solidarność” w Brzegu zmusiły nas do szybkiej i morderczej pracy, niesamowitej improwizacji, którą w podziemnej działalności opanowaliśmy do perfekcji. Dwa wypożyczone o małej wydajności ksera, stara maszyna do pisania i telefonu, to całe zaplecze techniczne do naszej dyspozycji. Ale ogromny entuzjazm, wiara oraz chęć osiągnięcia największego do uzyskania sukcesu, powodował, że do siedziby Komitetu Obywatelskiego zgłaszało się z każdym dniem coraz więcej ludzi chcących coś robić, w czymś pomóc, by solidnie dołożyć komunie. Przypominam sobie jak wszystkie pomieszczenia zastawione były rzędami słów, na których od wczesnych godzin rannych do późnego wieczora emeryci, renciści, ludzie pracujący na zmiany, uczniowie szkół podstawowych, licealnych i studenci zamalowywali na czerwono farbami, mazakami lub kredkami, znak Solidarności na plakatach wykonywanych na czarnobiałym ksero. Zaraz po pracy przychodzili inni z nowymi mazakami, kredkami, farbami, papierem, klejem i innymi materiałami potrzebnymi do wykonania ręcznej pracy, jak kiedyś w manufakturze. Tak przychodzili z ogromnym sercem, zapałem i radością. Ta prosta i wytrwała praca spowodowała, że natychmiast plakaty o formacie A4 i A3 kandydatów Komitetu Obywatelskiego pojawiły się na terenie całego  okręgu wyborczego nr 70 obejmującego rozległy teren wokół miast Brzeg, Namysłów, Lewin Brzeski, Grodków, Otmuchów, Paczków z przyległymi gminami. Komwent Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Brzegu wyłonił spośród trzech  kandydatów: Kazimierza Bączka, Wojciecha Solarlewicza i Jana Piątkowskiego, jednego – został nim Wojciech Solarewicz. Wiele emocji i sporo interwencji towarzyszyło temu wyborowi. Dziś wspomnę o jednym. Opolski Komitet Obywatelski „Solidarność” reprezentowany przez przewodniczącego Kazimierza Kobiałko i wspierany przez przewodniczącego Regionu Śląska Opolskiego Jana Całkę gwałtownie interweniował w warszawskim Komitecie Obywatelskim, gdy Brzeg nie zgodził się na przygotowanego już przez Komitet Obywatelski „Solidarność” Opole kandydata. Nie chcieliśmy się zgodzić na całkowity brak konsultacji, na nie uzgodnionego z nami kandydata „z teczki”, na dyktat postawiony dosłownie na pięć przed dwunastą. Telefoniczna ostra rozmowa rzecznika Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” Janusza Onyszkiewicza z przewodniczącym Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Brzegu zakończyła się zdecydowanym moim stanowiskiem, które pozostawiło jedynie nam decyzję, kto będzie z okręgu brzeskiego kandydatem do Sejmu. Pozostał nim Wojciech Solarewicz. 23 kwietnia w Warszawskim Komitecie Obywatelskim „Solidarność” z udziałem przedstawicieli regionalnych KO nastąpiło zatwierdzenie kandydatów do Sejmu i Senatu. Dziesiątki spotkań przedwyborczych organizowanych przez Komitet Obywatelski „Solidarność” w Brzegu we wszystkich miastach i gminach gromadziły ogromne ilości ludzi spragnionych wolności, zwycięstwa i nadziei na lepsze jutro dla Polski i Polaków. W następnym wydaniu o dalszych wydarzeniach i przygotowaniach do kontraktowych wyborów 1989 roku.

Zbigniew Oliwa