Smog – czym jest, jak się przed nim chronić i w jaki sposób nie dopuścić do jego powstawania

0
Obraz Adam Małycha z Pixabay
Reklama
Reklama

W zeszłym roku od początku sezonu grzewczego zrobiło się głośno o problemie smogu. Według wskaźników najgorzej było w Krakowie, ale w każdym innym dużym mieście i wielu mniejszych miejscowościach stan powietrza był bardzo zły. Odradzano uprawianie aktywności na zewnątrz, a nawet wychodzenie z domu. Właściwe czym jest smog i dlaczego jest groźny?

Reklama - ciąg dalszy wpisu poniżej
Reklama
Reklama
Reklama

Czym jest smog?

Smog jest nienaturalnym zjawiskiem atmosferycznym, wynikającym z zanieczyszczenia powietrza w połączeniu z mgłą i brakiem wiatru. Zanieczyszczenia to pyły i gazy pochodzące ze spalania węgla, spalin samochodowych i z zakładów przemysłowych. Z tego typu smogiem, nazywanym londyńskim, mamy do czynienia w okresie jesienno-zimowym. Latem spaliny unoszące się nad miastem przy jednocześnie wysokiej temperaturze powietrza tworzą smog fotochemiczny.

Głównym źródłem zanieczyszczeń wpływających na powstawanie smogu są piece i kotły na paliwa stałe. Problemem jest również nieumiejętne używanie kotłów górnego spalania, używanie paliw niskiej jakości i śmieci jako opału, oraz transport drogowy i przemysł.

Pyły PM10 i PM2.5

W skład smogu wchodzą różne substancje. Niebezpieczne dla naszego są tak zwane pyły zawieszone – PM10 i PM2.5. Są to mieszaniny substancji organicznych i nieorganicznych, w tym drobiny piasku, kurzu, popiołu, metali ciężkich, dioksyn i furanów, i tak dalej. Oznaczenia pyłów PM10 i PM2.5 pochodzą od ich wielkości. Pył PM10 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych i płuc. Poziom dopuszczalny dla stężenia średniodobowego wynosi 50 µg/m3 i może być przekraczany nie więcej niż 35 dni w ciągu roku. Poziom dopuszczalny dla stężenia średniorocznego wynosi 40 µg/m3, a poziom alarmowy 200 µg/m3. Pył PM2,5 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych, płuc oraz przenikać do krwi. Docelowa wartość średnioroczna dla pyłu PM2,5 wynosi 25 µg/m3, poziom dopuszczalny 25 µg/m3, a poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji dla 2012 r. 27 µg/m3.

Dlaczego smog jest groźny?

Przebywanie w zanieczyszczonym środowisku nie pozostaje obojętne dla naszego zdrowia. Nawet osoby cieszące się dobrym zdrowiem po krótkotrwałym kontakcie ze smogiem są narażone na podrażnienie spojówek, krtani i tchawicy, przemijające stany zapalne, w tym stan zapalny płuc. Poza tym będą odczuwać zmęczenie i mniejszą wydajność podczas aktywności fizycznej. U osób cierpiących na choroby płuc może nastąpić poważne zaostrzenie w przebiegu choroby.

Długotrwały kontakt ze smogiem jest jeszcze bardziej niebezpieczny. Może prowadzić do rozwoju nowotworów złośliwych, takich jak rak płuca, zatok, jamy ustnej, gardła i krtani, przełyku, nerki. Sprzyja również przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POCHP) – kiedyś jej głównym powodem było palenie papierosów i uwarunkowania genetyczne, ale obecnie coraz więcej zachorowań rozpoznaje się u osób spoza grupy ryzyka.

Bardzo niebezpieczne są pyły PM2.5, ponieważ są tak małe, że mogą przenikać przez ściany pęcherzyków płucnych, skąd trafiają do naczyń płucnych i układu krwionośnego, przez co przyczyniają się do rozwoju chorób układu krwionośnego, czyli choroby wieńcowej, nadciśnienia i zaburzeń rytmu serca. Nasilają także objawy u osób, u których choroby te już występują.

Jak się chronić przed smogiem?

Bardzo trudno jest zabezpieczyć się przed zanieczyszczonym powietrzem. Warto monitorować poziom zanieczyszczeń – można to sprawdzać na stronie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, a także pobrać na swój telefon jedną z aplikacji pokazujących dane ze stacji badawczych. Proste doświadczenie z wacikiem założonym na rurę od odkurzacza i włączenie ssania pokaże nam wizualnie jak bardzo zanieczyszczone jest powietrze w naszym domu czy zaraz za oknem. W mieszkaniu można oczyszczać powietrze za pomocą filtra, który również może służyć jako nawilżacz. Takie urządzenie powinni nabyć rodzice małych dzieci, alergicy oraz osoby z chorobami płuc.

Gdy zanieczyszczenie powietrza przekracza przyjęte normy, powinno się ograniczyć przebywanie na zewnątrz i zrezygnować z uprawiania sportów na ,,świeżym” powietrzu. Ale przecież nie da się całkowicie zrezygnować z wychodzenia z domu – jakoś trzeba się dostać do pracy, zrobić zakupy czy odwieźć dzieci do szkoły. Wtedy warto skorzystać z maski antysmogowej, która zabezpiecza przed wdychaniem szkodliwych pyłów. Wybierając maskę trzeba szukać takiej, która jest wyposażona w filtr zatrzymujący pyły PM2.5 i PM10. Filtr wymienia się co jakiś czas, w zależności od intensywności użytkowania, dzięki czemu maska może długo służyć.

Dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu
Źródła:
dziecisawazne.pl https://dziecisawazne.pl/smog-jak-dziala-na-nasz-organizm-jak-sie-przed-nim-chronic/
poradnikzdrowie.pl https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-oddechowy/smog-jak-powstaje-wplyw-smogu-na-zdrowie-aa-Vxt5-RcoX-7aAv.html
Reklama
Reklama