Kiedy wyrzucamy coś do śmieci, znika to z naszego życia. Na co dzień nie myślimy jednak o tym, że przecież nie znika z naszej planety. Tymczasem niektóre z materiałów mogą zostać na niej jeszcze dziesiątki, setki, a nawet tysiące lat. Przykładowa guma do żucia rozkłada się ok. 5 lat, styropianowy kubek aż ok. 50, a gumowe podeszwy butów nawet ok. 80 lat. A nie są to najbardziej drastyczne przykłady. Jakie materiały rozkładają się więc najdłużej?
Istnieje tworzywo, które być może nie rozkłada się wcale – szkło. A przynajmniej nie brakuje zwolenników takiej teorii, choć nie jest ona potwierdzona. Pewnym jest natomiast, że rozkład szkła trwa przynajmniej ponad 4 tys. lat, ponieważ najstarsze znaleziska w postaci szklanych koralików pochodzą z około 2000 r. p.n.e. Jednak nawet gdyby szkło nie rozkładało się wcale, nie byłaby to żadna katastrofa, ponieważ nie jest ono materiałem toksycznym oraz można je wielokrotnie wykorzystywać. Nietrudno też je przetworzyć – wystarczy je rozbić i przetopić, by wyprodukować nowe.
Gorzej ma się rzecz w przypadku plastiku, który rozkłada się dużo szybciej (choć wciąż długo, bo do tysiąca lat), ale z każdym przetworzeniem traci na jakości i w przeciwieństwie do szkła jest materiałem toksycznym. Jeśli chodzi natomiast o czas rozkładu poszczególnych materiałów, to w przypadku butelki PET jest to od ok. 100 do wspomnianego ok. 1000 lat, pieluchy nawet do ok. 500 lat, papierki po cukierkach rozkładają się ok. 450 lat, a plastikowa torba – ok. 400 lat. Dużo jednak zależy od dokładnego tworzywa wykorzystanego do ich produkcji.
Choć plastik czasem zastępowany jest papierem, jak na przykład przy produkcji toreb czy słomek, on też potrzebuje czasu na rozkład, choć zdecydowanie krótszego. Średnio wynosi on ok. 6 miesięcy. Wszystko zależy przede wszystkim od wilgotności ziemi, w której się znajduje, a także od użytego barwnika i tuszu. I tak np. gazeta rozłoży się w ok. 6 tygodni, chusteczka higieniczna lub bilet w ok. 3 miesiące, ale karton po mleku potrzebuje już nawet ok. 5 lat na rozkład.
Nawet ok. 200 lat może natomiast rozkładać się metal, choć czas zależy oczywiście od jego rodzaju. Najdłużej rozkłada się aluminium, które jest odporne na korozję. To ona bowiem ma największy wpływ na czas rozkładu metali, skracając go nawet do ok. 10 lat, jak w przypadku metalowych puszek. Wyjątkami pozostają tu metale szlachetne, które mogą przetrwać nawet kilka tysięcy lat w niezmienionej formie, choć istotna jest tu czystość stopu.
Najkrócej rozkładają się bioodpady, choć i tak niektóre przypadki mogą zadziwić. Bo o ile średni czas rozkładu żywności to od ok. 2 do ok. 12 tygodni, skórka od banana może się rozkładać nawet ok. 2 lata. Mimo że to właśnie odpady pochodzenia naturalnego, w tym też obierki owoców, rozkładają się najszybciej. Bo im bardziej przetworzony produkt, tym dłuższy czas rozkładu.
Warto zaznaczyć, że wszystkie podane tu liczby są jedynie orientacyjne i często różnią się w zależności od źródła. Trudno bowiem określić dokładny czas rozkładu, kiedy wpływa na to tak wiele czynników. Istotna jest m.in. temperatura, warunki atmosferyczne czy liczba i rodzaj bakterii, jakie bytują na odpadach. Faktem jednak pozostaje, że duża część odpadów potrzebuje setek lat, by ulec rozkładowi. Dlatego tak ważny jest recykling. Ten zaś, jak wynika z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego „Czy zaleją nas śmieci?”, jest stosowany w coraz większym zakresie. Jeszcze w 2007 roku recyklingowi poddawano tylko 10% odpadów komunalnych, podczas gdy w roku 2018 było to już 34%. To zdecydowanie krok w dobrą stronę.
Dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu
Źródła:
proekorecykling.pl/jak-dlugo-rozkladaja-sie-smieci
usun-gruz.pl/jak-dlugo-rozkladaja-sie-smieci
esbud.pl/zycie-smieci-jak-dlugo-rozkladaja-sie-odpady
pie.net.pl/wp-content/uploads/2020/09/PIE-Zalew-smieci.pdf