Święcenie pokarmów – to bardzo stara tradycja

1
Reklama
Materiał wyborczy KWW ŁĄCZY NAS BRZEG - GRZEGORZ CHRZANOWSKI
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego

Święcenie pokarmów w Polsce celebruje się od wieków. W Wielką Sobotę wierni udają się do kościołów, aby w czasie uroczystego nabożeństwa kapłan mógł pobłogosławić koszyki pełne żywności. Każdy wie co należy umieścić w koszyczku – przede wszystkim jajka i chleb, poza tym: chrzan, sól, kiełbasa… Co symbolizują te wszystkie produkty, w tym tak ważny z nich – chleb?

Skąd się wzięła tradycja święcenia pokarmów?

Zwyczaj ten jest znany powszechnie od wieków w Polsce. W zachodnich regionach współczesnej Polski, które znalazły się w jej granicach po II wojnie światowej, święcenie potraw było jednak prawie nieznane. Przed 1945 rokiem na Kaszubach tylko zamożniejsi gburzy i szlachcice w Wielką Sobotę przywozili końmi proboszcza dla poświęcenia pożywienia świątecznego. Podobnie na Śląsku święcenie potraw w Wielką Sobotę odbywało się na dworach szlacheckich. Na Śląsku zwyczaj święconki upowszechnił się dopiero na przełomie lat 70. i 80. XX wieku, docierając tu razem z mieszkańcami centralnej Polski.

W całej Polsce na stole wielkanocnym obok mięs i ciast stawia się koszyk ze święconką, drobne różnice wynikają tylko z lokalnych tradycji. Śniadanie wielkanocne rozpoczyna zwyczaj dzielenia się poświęconym jajkiem, podobny w swej formie i symbolice do bożonarodzeniowego łamania się opłatkiem. Dawny zwyczaj na wsiach nakazywał, aby wracając ze święconym obejść dom trzy razy, zgodnie ze wskazówkami zegara, co miało wypędzić złe moce z gospodarstwa. W zamożnych domach na stole znajdowało się pieczone prosię, często z pisanką w pysku. Obok stały półmiski z mięsiwem, szynką, kiełbasą oraz ciasta. Głównym ciastem wielkanocnym do dzisiaj pozostała babka drożdżowa, tzw. baba wielkanocna. Popularne są również mazurki.

Święconka na Wschodzie

U chrześcijan wyznania prawosławnego tradycyjna święconka to słodki chleb, w tradycji rosyjskiej nazywany Кулич lub пасха[18]. Słodki chleb ma swoją wielkanocną tradycję (pod różnymi nazwami) również na Białorusi, Ukrainie, Węgrzech, Czechach, Grecji, Turcji i Armenii.

Co wkładamy do koszyczka?

Każdy zna tę tradycję i wie co powinno się znaleźć w tak zwanej święconce – cukrowy baranek, jajka, kiełbasa, chrzan, chleb. Natomiast nie każdy wie zna ich niezwykle ważną symbolikę. Każdy element w jakiś sposób odnosi się do przeżywania męki i zmartwychwstania Jezusa. Kiełbasa symbolizuje ofiarę z baranka paschalnego, a wyciskający łzy chrzan – pokonanie goryczy męki Chrystusa. Z kolei baranek z czerwoną chorągwią symbolizuje Chrystusa, który zwyciężył. Jajka włożone do koszyczka oznaczają zapowiedź nowego początku oraz odradzającego się życia. Sól ma ochronić przed zepsuciem.

Co symbolizuje chleb?

Wszystkie te produkty są istotne w tradycji a ich symboliczne znaczenie ma za zadanie przygotować chrześcijan na to, co nadejdzie, czyli Zmartwychwstawanie Jezusa Chrystusa. Co symbolizuje jeden z najważniejszych elementów koszyczka wielkanocnego – chleb? To symbol Zbawiciela, którego śmierć i zmartwychwstanie chrześcijanie przeżywają w czasie świąt Wielkiej Nocy. Kawałek chleba włożonego do koszyczka jest metaforą samego Jezusa, przyrównanego w Biblii do „chleba żywego, który zstąpi z nieba”.

Reklama
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego
Materiał wyborczy KWW ŁĄCZY NAS BRZEG - GRZEGORZ CHRZANOWSKI
Materiał wyborczy KWW Krzysztofa Grabowieckiego