Wojna wciąż jeszcze trwała, gdy 1 maja 1945 roku w Łodzi ukazał się pierwszy numer „Świerszczyka”. Wydawcą późniejszego najpopularniejszego czasopisma dla dzieci była Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
Tytuł gazety zaproponowała znana z twórczości dla dzieci i młodzieży pisarka Ewa Szelburg-Zarembina. Świerszcz, grający zimą za rozpalonym kominkiem, miał symbolizować to, co wiele dzieci straciło w wyniku horroru wojny – domowe ciepło.

Autorem pierwszej okładki „Świerszczyka” był grafik Jan Marcin Szancer, autor ilustracji do ksią-żek dla dzieci, przyjaciel i współpracownik Jana Brzechwy.
Pierwszą redaktor naczelną czasopisma dla najmłodszych została pisarka, krytyk literacki i tłu-maczka, Wanda Grodzieńska.
Warto zaznaczyć, że w pierwszych latach po II wojnie, kiedy to większość podręczników szkolnych uległa zniszczeniu, „Świerszczyk” nie tylko bawił, ale też edukował dzieci.

„Świerszczyk” został wskrzeszony przez wydawnictwo Nowa Era.