Toczyli nierówną walkę ze służbami bezpieczeństwa, rodzimym Urzędem Bezpieczeństwa Publicznego, Korpusem Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Byli wśród nich żołnierze Narodowych Sił Zbrojnych, Armii Krajowej, organizacji „Wolność i Niezawisłość”, „Niepodległość” i wielu innych. Ścigani, prześladowani, prowadzili nierówną walkę z komunistycznym zniewoleniem Polski. W brutalnej walce zostali pokonani, jednak wbrew komunistycznej propagandzie pamięć o nich przetrwała. Oczywiście mowa o żołnierzach podziemia niepodległościowego później nazwanych Żołnierzami Wyklętymi.
Wiemy jak ważna jest edukacja historyczna i patriotyczna młodego pokolenia, dlatego uczniowie II Liceum Ogólnokształcącego w Brzegu wzięli udział w konkursie o Żołnierzach Wyklętych przygotowanym przez Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej w Warszawie. Upamiętniając bohaterstwo żołnierzy uczniowie wykonali konkursowe projekty na murale oraz napisali eseje związane z tematyką prac. Zainteresowanie uczniów konkursem było duże i aż pięć projektów młodzież wykonała pod kierunkiem Małgorzaty Baranowskiej. Nad projektami pracowali uczniowie: Marta Dukat, Kamila Getko, Wiktoria Hajduk, Mateusz Łyczak, Wioleta Rusnarczyk.
W dniach 1 – 2 marca 2018 roku w Wojskowym Centrum Edukacji Obywatelskiej w Warszawie odbył się etap finałowy ogólnopolskiego Konkursu plastycznego dla młodzieży na projekt muralu o Żołnierzach Wyklętych- Niezłomnych pn. „Wierni przysiędze”. Spośród licznych nadesłanych prac z całej Polski Rada Artystyczna wysoko oceniła 10 projektów z czego aż 2 to prace naszych uczennic Marty Dukat oraz Wiolety Rusnarczyk. Pierwsze miejsce otrzymała Wioleta Rusnarczyk z II Liceum Ogólnokształcącego im. Zbigniewa Herberta w Brzegu za projekt pod tytułem „Skrzydła wolności”. Zgodnie z regulaminem Rada Artystyczna przyznała Nagrodę Główną zwyciężczyni a nagrodą tą jest realizacja muralu w wybranym przez Radę miejscu.
Dwudniowy pobyt w stolicy to także uczestniczenie w obchodach Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych przed Grobem Nieznanego Żołnierza oraz zwiedzanie Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL mieszczące się w znanym ze złej sławy X Pawilonie na ulicy Rakowieckiej.
Także zwiedzane Muzeum Katyńskie (aktualnie mieszczące się w Cytadeli) zmusiło do refleksji. Muzeum dokumentuje zbrodnię popełnioną na 22 tysiącach polskich obywateli zgładzonych na podstawie rozkazu Ławrentija Berii z 5 marca 1940 roku w Katyniu, Charkowie, Twerze, Kijowie, Mińsku. Bezprawnie więzieni żołnierze i policjanci zapłacili za służbę Polsce najwyższą cenę. Ich Rodziny zesłano na przetrwanie na dalekiej Syberii i do Kazachstanu. Ci, którym udało się przeżyć, po powrocie do kraju, stali się obywatelami drugiej kategorii. Przez dziesiątki lat naród polski zmuszony był do milczenia o prawdzie Katynia. Muzeum Katyńskie to miejsce pamięci i badania zbrodni katyńskiej, to miejsce hołdu jej Ofiarom, miejsce kontemplacji dla ich Rodzin. Wyeksponowane w muzeum przedmioty wydobyte podczas prac sondażowo – ekshumacyjnych ułożone są z szacunkiem w urnach.
Poznanie losów żołnierzy Wojska Polskiego i policjantów po wrześniu 1939 roku w oparciu o ponad 40 tysięcy eksponatów znajdujących się w Muzeum Katyńskim oraz wizyta w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL szczególnie mocno wpłynęły na postawę uczniów, chęć propagowania patriotyzmu wśród młodych, upowszechnianie wiedzy historycznej wśród rówieśników i dalsze poznawanie dziejów Polaków okresu okupacji i czasów powojennych- czasów młodości ich dziadków i pradziadków.
Sukcesem młodych jest nie tylko zwycięstwo na konkursie, ale przede wszystkim poznanie przeszłości przodków i chęć przekazywania tej wiedzy potomnym. Wszystkim uczestnikom ogólnopolskiego konkursu gratulujemy artyzmu wyrażonego w projektach murale, pięknie napisanych esejów i aktywnej postawy patriotycznej.
Małgorzata Baranowska