Rehabilitacja jest nieodzownym elementem procesu terapeutycznego u pacjentów ze schorzeniami neurologicznymi. Warunkiem uzyskania jak najlepszych efektów rehabilitacji jest jej jak najwcześniejsze podjęcie, bezpośrednio po ostrych incydentach neurologicznych.
Współczesna neurorehabilitacja opiera się na najnowszych badaniach naukowych i wykorzystuje proces plastyczności mózgu do odtwarzania strategii ruchowych, usprawniania sfery poznawczo-behawioralnej oraz rehabilitacji społecznej, tak, aby chory mógł ponownie znaleźć swoje miejsce w społeczeństwie. W Brzegu, w budynku przy ulicy Nysańskiej, oprócz Oddziału Rehabilitacji Neurologicznej mieści się ponadto Oddział Dzienny Rehabilitacji, do którego pacjenci przychodzą na kilkugodzinne zabiegi i ćwiczenia oraz Dział Rehabilitacji Leczniczej, który zajmuje się fizjoterapią ambulatoryjną.
„Rehabilitację neurologiczną podzielić możemy na kilka działów – mówi Bogdan Nowak, Ordynator Oddziału Rehabilitacji Neurologicznej. Kinezyterapia, czyli terapia ruchem z wykorzystaniem najnowocześniejszych technik i metod neurofizjologicznych, zajmuje się pionizacją pacjenta, nauką chodu i czynności manualnych oraz poprawą funkcjonalną pacjenta. Fizykoterapia polega na stosowaniu zabiegów fizykalnych, takich jak laser, ultradźwięki, pole magnetyczne, krioterapia, masaż pneumatyczny, prądy czy zabiegi wodne. Terapia neurologopedyczna pacjentów z zaburzeniami neurologicznymi ma za zadanie pomóc im w usprawnieniu i nauce mowy, a także diagnozować i leczyć pacjentów z zaburzeniami połykania, z którymi zmaga się wielu naszych pacjentów po udarach mózgu. Czwartym działem jest terapia neuropsychologiczna, która polega na diagnozowaniu pacjentów z zaburzeniami poznawczymi, kolokwialnie mówiąc otępieniami, oraz innymi zespołami neuropsychologicznymi. Ma ona również na celu wspieranie pacjentów po ciężkich urazach, np. rdzenia kręgowego. Wszystkie wspomniane elementy rehabilitacji funkcjonują na naszym oddziale”.
Terapia zajęciowa obejmuje ćwiczenia z przedmiotami codziennego użytku zmierzające do usprawnienia funkcjonalnego chorego i przystosowania go do samodzielności w życiu codziennym m.in.: higieny, kąpieli i obsługi w toalecie, ubierania się, przygotowywania i spożywania posiłków. Ogromną wagę w procesie rehabilitacyjnym ma personel pielęgniarski, który skupia się na profilaktyce powikłań takich jak odleżyny, zapalenie płuc, zaparcia, przykurcze mięśni, łagodzenie bólu oraz w pomocy w codziennych zabiegach higienicznych, odpowiednim odżywianiu i nawodnieniu organizmu. Bardzo ważną dziedziną jest farmakoterapia w neurorehabilitacji, której celem jest oddziaływanie farmakologiczne poprawiających zdrowienie u osób z uszkodzonym układem nerwowym. Współczesna farmakoterapia osób z uszkodzonym OUN w związku z coraz liczniejszymi badaniami mózgu budzi coraz więcej nadziei.
Do brzeskiego Oddziału Rehabilitacji Neurologicznej trafiają przede wszystkim osoby po udarach mózgu – stanowią one około 80, a nawet 90% wszystkich pacjentów. Pozostali zmagają się z urazami czaszkowo-mózgowymi, urazami kręgosłupa i rdzenia kręgowego oraz innymi chorobami ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego oraz po nagłym zatrzymaniu krążenia Oddział przyjmuje średnio 16 pacjentów miesięcznie. Spędzają oni na nim minimalnie trzy, do czterech tygodni. W szczególnych przypadkach, dotyczących ciężko chorych osób i określonych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, czas ten może zostać wydłużony nawet do szesnastu tygodni. Pacjenci trafiają pod opiekę specjalistów maksymalnie po dwóch tygodniach od wypisania ze szpitala – w tzw. ostrej fazie. Po tym terminie, narzuconym przez Narodowy Fundusz Zdrowia, nie mogą oni już zostać przyjęci na oddział. Nie zawsze jednak jest w nim miejsce, bo liczba pacjentów wymagających wczesnej rehabilitacji przekracza możliwości oddziałów. Wówczas należy znaleźć wolne miejsce w innym ośrodku.
„Na naszym oddziale pracuje tak zwany zespół terapeutyczny – mówi Bogdan Nowak. W jego skład wchodzą: lekarz ze specjalizacją z rehabilitacji medycznej, zespół pielęgniarski, fizjoterapeuci, terapeuci zajęciowi, neurologopeda oraz psycholog. Ta grupa współpracujących ze sobą specjalistów to podstawa naszego działania. Na zebraniach, które odbywają się przynajmniej raz w tygodniu, wymieniamy się między sobą informacjami, koordynujemy wykonywaną pracę, dostosowujemy nasze działania do stanu pacjentów i analizujemy dalsze plany rehabilitacji. Tylko dzięki doskonałej współpracy poszczególnych osób udaje się odnieść pożądane efekty. Dlatego na naszym oddziale tak ważny jest zgrany zespół”.
Na brzeskim oddziale chory jest dla personelu medycznego partnerem, określającym zakres i granice działania. W ten sposób pacjenci nawet z dużą dysfunkcją zachowują dobrą motywację i chętnie poddają się terapii widząc, że przynosi ona efekty Personel dokłada starań, aby oddział opuszczała osoba pozytywnie nastawiona do życia, jak najbardziej uniezależniona od osób trzecich, wyedukowana w zakresie korzystania ze sprzętu ortopedycznego oraz w pełni świadoma zdrowego trybu życia. W rehabilitacji neurologicznej mniejsze znaczenie ma sprzęt do zabiegów fizykalnych. Podstawą jest zaś terapia ruchem, czyli kinezyterapia. Brzeski oddział dysponuje salami gimnastycznymi z pełnym wyposażeniem oraz nowoczesnym sprzętem do nauki chodu w odciążeniu, a także dużą ilością drobnego sprzętu rehabilitacyjnego. Ponadto Odział Rehabilitacji Neurologicznej dysponuje odpowiednią aparaturą do fizykoterapii.
Warto też wspomnieć, że oddział, niezależnie od podstawowej działalności leczniczej, prowadzi działalność dydaktyczną, jest miejscem praktyk zawodowych, badań magisterskich i doktoranckich – nawiązał współpracę naukową i dydaktyczną z Wydziałem Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Politechniki Opolskiej. Współpracuje z Kliniką Wczesnej Rehabilitacji Neurologicznej i Neurochirurgicznej w Kusel i dzięki pomocy ordynatora oddziału – Priv.-Doz. Dr. Johannes Schleep – wprowadza standardy pracy tam wypracowane. Brzeska placówka uczestniczy ponadto w Ogólnopolskim Programie Profilaktyki i Leczenia Udarów Mózgu „Polkard”.
Oddział w bardzo krótkim czasie (istnieje dopiero szósty rok) znalazł wysokie uznanie wśród lekarzy z obszaru województwa opolskiego i dolnośląskiego oraz w oczach pacjentów, którzy starają się dostać do niego z terenu całej Polski. Na ulicy Nysańskiej w ramach pozostałych dwóch oddziałów dziennego i ambulatoryjnego oferowane są świadczenia rehabilitacyjne skierowane do pacjentów, którzy pragną w przyjaznej atmosferze oraz pod okiem doświadczonej kadry medycznej: lekarza, fizjoterapeutów i masażysty, wrócić do pełni sił. Oddziały oferują bardzo szeroki wachlarz zabiegów fizjoterapeutycznych wykonywanych na nowoczesnej atestowanej aparaturze i sprzęcie. Zatrudniona jest w nich wyspecjalizowana kadra z dużym doświadczeniem zawodowym popartym licznymi kursami i szkoleniami w zakresie nowoczesnych metod rehabilitacji. Również w opinii pacjentów zespół rehabilitacyjny jest oceniany bardzo dobrze, o czym świadczą składane podziękowania za fachową, ofiarną i życzliwą opiekę.