Karty pocztowe z Syberii, paszporty, odręcznie rysowane zdjęcia, dokumenty związane z zsyłką oraz listy z Uralu, to tylko cześć zbiorów kresowych, jakie w ostatnim czasie trafiły do Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu. Placówka stale poszukuje kolejnych eksponatów, bowiem pod koniec roku planowane jest otwarcie dużej wystawy poświęconej Kresom Wschodnim.
– Na początku chcemy utworzyć czasową, a później stałą wystawę kresową. Zamierzamy sprowadzić z Warszawy piękne eksponaty, jesteśmy w trakcie przygotowań do ich zakupu. Ponadto wystąpiłem do środowisk kresowych, do włodarzy poszczególnych gmin oraz repatriantów, którzy zamieszkują nasz region, aby przekazali do muzeum dokumenty i pamiątki związane z Kresami. Coraz więcej eksponatów trafia do naszego zbioru, kontaktują się z nami rodziny bardzo ciekawych osób, m.in. bliscy pana, który nazywał się Ezechiel Łoś. Pan Ezechiel był cichociemnym, w latach 1921–1923 służył w 44 Pułku Strzelców Kresowych, był odznaczony orderem Virtuti Militari, mieszkał w Brzegu. Czujemy, że zapotrzebowanie społeczne na przygotowanie takiej wystawy jest bardzo duże, a ideą naszego muzeum jest nie tylko popularyzacja historii Piastów Śląskich, ale także Ziemi Brzeskiej. Powojenną historią tej ziemi są Kresowianie – mówi Dariusz Byczkowski, dyrektor MPŚ w Brzegu.
Warto dodać, że posiadane eksponaty kresowe można przekazać w postaci darowizny na rzecz placówki muzealnej w Brzegu, a pamiątki, z którymi nie chcemy się rozstać można przekazać w czasowy depozyt. Kolejną opcją jest użyczenie w celu przygotowania kopii. Wówczas oryginały dokumentów trafiają do właściciela, a w muzeum pozostają skany.
– Zbiory jakie trafiają do naszego archiwum, przed wystawieniem są szczegółowo opracowywane. Na każdy z nich nanosimy numer inwentarzowy, a po wpisaniu do księgi inwentarzowej zakładamy karty opisujące zabytek. Eksponaty owijamy w bibułę japońską, są pakowane w atestowaną folię i przechowywane w sejfach zamkowych, które gwarantują wszystkie warunki bezpieczeństwa, łącznie z odpowiednią temperaturą i wilgotnością powietrza – opowiada Małgorzata Młynarska, kustosz MPŚ w Brzegu.
W dotychczasowym muzealnym zbiorze znajduje się m.in.: ponad 30 kart pocztowy z Syberii, które pochodzą z lat 1945-48, ponad 80 listów z głębokiego Uralu (1946-1948), paszporty, dokumenty związane z zsyłką na Sabir pani Barbary Raczyńskiej-Czyżyk, a także dokumenty jej ciotki Anny Pileckiej, byłej mieszkanki Lwowa.
– Większość listów jest składana w kształt trójkąta, aby ułatwić cenzurze możliwość wglądu do tych listów. Jeżeli były zaklejane w klasycznych kopertach, to czasami nie trafiały do odbiorców, dlatego przyjęto wysyłanie listów z formie niezaklejanych trójkątów. Oprócz listów i kart pocztowych przekazano nam także pamiętniki z lat 1912 – 1938. Ciekawostką jest to, że w tych dokumentach przetrwały jeszcze ususzone rośliny lub kwiaty. W pamiętniku znajdziemy czterolistne koniczyny i wrzosy, a list wysłany przez panią Barbarę Raczyńską-Czyżyk zawiera m.in. kwiaty polne, które były tam zbierane – dodaje Małgorzata Młynarska.
Jeśli ktoś posiada archiwalia, dokumenty i pamiątki kresowe, a chciałby przekazać je dla muzeum lub użyczyć w celach wystawowych, może kontaktować się z placówką pod numerem tel. 77 401 91 18 lub za pośrednictwem poczty elektronicznej: oswiatowy@zamek.brzeg.pl.
