W poniedziałek 6 grudnia 2010 o godzinie 17.00 podczas mszy odpustowej, której przewodniczyć będzie ksiądz arcybiskup Marian Gołębiewski, odbędzie się poświęcenie po konserwacji ołtarza głównego kościoła Św. Mikołaja w Brzegu.
We mszy uczestniczyć będą także zaproszeni goście: Marszałek Województwa Opolskiego Józef Sebesta, Starosta Powiatu Brzeskiego Maciej Stefański i Burmistrz Miasta Brzeg Wojciech Huczyński.
Tryptyk Świętej Rodziny, pełniący obecnie funkcję nastawy ołtarza głównego w kościele parafialnym pw. św. Mikołaja w Brzegu, pochodzi z kościoła filialnego pw. św. Katarzyny w Bąkowie . Jest dziełem pracowni śląskiej z około 1500 r.
Należy do nielicznej grupy zachowanych do naszych czasów śląskich gotyckich retabulów szafiastych z rzeźbiarskim prezentacyjnym przedstawieniem Wielkiej Świętej Rodziny w części środkowej, związanym z ideą Niepokalanego Poczęcia, a zarazem z żywym na Śląsku kultem św. Anny. Równocześnie jest jedną z zaledwie kilku nastaw z rzeźbionymi kwaterami awersów skrzydeł, na których zilustrowane zostały sceny z życia świętych Joachima i Anny oraz z dzieciństwa Najświętszej Marii Panny – Odrzucenie ofiary Joachima, Spotkanie przy Złotej Bramie, Narodziny Marii, Prezentacja Marii w świątyni – ideowo ściśle związane z tematyką przedstawienia w szafie środkowej tryptyku. Warto podkreślić, że wśród zachowanych na Śląsku dzieł o tematyce mariologicznej rzeźbiarskie przedstawienie Prezentacji Marii w świątyni należy do unikatowych.
W 1608 roku, wczasach protestantyzmu, gotycki ołtarz uzupełniono o manierystyczna predellę, którą namalował Bartolomeus Schwartz, przedstawiającą scenę Ostatniej Wieczerzy
Ze względu na niezaprzeczalne walory ikonograficzne, dość dobre zachowanie oryginalnej formy rzeźbiarskiej poszczególnych reliefów, czy wreszcie występowanie daty tryptyk z kościoła Św. Mikołaja zaliczyć należy do najcenniejszych przykładów rzeźby gotyckiej tego okresu.
W 1968 roku ołtarz trafił do kościoła Św. Mikołaja, gdzie zdobił wschodnią ścianę nawy północnej. W kwietniu 1998 przeniesiony został do prezbiterium i od tej pory pełni funkcję ołtarza głównego, wzbogacony dodatkowo bogatym obramieniem snycerskim.
W swoich kilkusetletnich dziejach ołtarz kilkakrotnie poddawany był powierzchownym zabiegom konserwatorskim. Działania te były mało skuteczne, a stan konserwatorski ołtarza w ostatnim czasie stale się pogarszał. Dlatego, gdy w sierpniu 2009 r. Urząd Marszałkowski w Opolu ogłosił konkurs na realizację zadań publicznych Województwa Opolskiego w zakresie prac konserwatorskich, restauratorskich przy zabytkach. Parafia Św. Mikołaja w Brzegu złożyła propozycję konserwacji ołtarza Św. Rodziny. Już 22 września 2009 ksiądz proboszcz Zdzisław Pyszka podpisał stosowną umowę z Urzędem Marszałkowski o przyznaniu środków na I etap konserwacji, obejmujący szafę środkową tryptyku. 30 września 2009 podpisano umowę z wykonawczynią prac panią Marią Regulińską, wybitną wrocławską konserwatorką zabytków, długoletnim Głównym Konserwatorem Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Zabiegi konserwatorskie, których program został zatwierdzony stosowną decyzją Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (pozwolenie nr 38/R/09) trwały od 7 października do 28 grudnia 2009 r.
Parafia Św. Mikołaja podjęła jednocześnie starania, aby w 2010 pozyskać środki na konserwację skrzydeł ołtarzowych, których rewersy zdobią, niewidoczne na co dzień dla wiernych, malowane wizerunki św. Jadwigi i św. Mikołaja. Dzięki osobistemu zaangażowaniu Burmistrza Brzegu Wojciecha Huczyńskiego, Rada Miejska przyznała dotację, w pełni pokrywająca koszty II etapu konserwacji tryptyku Św. Rodziny. Prace trwały od 18 maja do 20 października 2010. Tydzień później 27 października 2010 odbyła się Komisja Konserwatorska, która potwierdziła niezwykle profesjonalną i stojącą na najwyższym poziomie konserwację i dokonała odbioru prac. Na szczególną uwagę zasługuje nowa konstrukcja tryptyku, pozwalająca tak jak w średniowieczu na jego otwieranie i zamykanie. W czasie mszy świętej odpustowej w dniu 6 grudnia 2010 parafianie będą mieli okazję po raz pierwszy zobaczyć malowane rewersy ołtarza z przedstawieniami patronki Śląska – św. Jadwigi i patrona Brzegu i Parafii – Św. Mikołaja. . RN