29 listopada 2022 r. Zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Krzysztof Szwagrzyk w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Andrzeja Dudy wręczył w Sali Kolumnowej im. Jerzego Woźniaka w Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim Krzyże Wolności i Solidarności.
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku, przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Pierwowzorem Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości z II RP.
Uroczystość w siedzibie Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego rozpoczęła się od odśpiewania Mazurka Dąbrowskiego. W swoim przemówieniu do wyróżnionych Krzyżami, zastępca prezesa IPN dr hab. Krzysztof Szwagrzyk mówił o wdzięczności dla tych, którzy na przestrzeni lat wywalczyli niepodległość dla Polski:
- „Krzyż Wolności i Solidarności to symbol pamięci o doznaniu przez Państwa krzywd, represji i cierpień. Tych, których skutki odczuwają Państwo niekiedy do dzisiaj. To wyraz pamięci o zatrzymaniach, inwigilacjach, przesłuchaniach, relegowaniach z uczelni, usuwania z pracy, skazywania przez kolegia ds. wykroczeń i przez sądy. To wyraz pamięci o tych najcięższych doświadczeniach, jakim było więzienie i internowanie. Szanowni Państwo – honorując Krzyżami, Polska mówi Państwu – dziękuję za waszą walkę o wolną i niepodległą Rzeczpospolitą”.
W uroczystości wziął także udział Wojewoda Dolnośląski Jarosław Obremski, który kierując słowa do odznaczonych, wspominał wydarzenia sprzed 40 lat:
- „Dzisiejsza uroczystość to przykład na to, że czasami jest sprawiedliwość. Jednocześnie mam poczucie, że każdy z nas – tak jak to było śpiewane myśli, że „po ukończonej walce można rozprostować palce”. Dzisiaj wydarzenia ostatnich 20 lat pokazują, że nic nie jest stabilne, że wolność jest coraz trudniejsza, a i solidarność wymaga od nas wiele. Więc być może przed Państwem jakaś misja do wykonania? W imieniu Rzeczpospolitej za Państwa trud serdecznie dziękuję!”
W imieniu nagrodzonych Krzyżami głos zabrał Krzysztof Turkowski, który w latach 1976-1980 współpracował z KOR/KSS KOR i Niezależną Oficyną Wydawniczą „Nova”. Jesienią 1981 r. uczestniczył w I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku. 13 grudnia 1981 r. uczestniczył w strajku w ZA nr VII MPK, a w dniach 14-15 grudnia 1981 r. w strajku na Politechnice Wrocławskiej. Do 27 maja 1983 r. ukrywał się i był poszukiwany listem gończym:
- „Mimo że pochodzimy z różnych ziem, to zjechaliśmy tutaj wszyscy, jesteśmy wrocławianami, Dolnoślązakami i wiem, że to hasło, które towarzyszyło nam przez XIX i XX stulecie – „Za Wolność Naszą i Waszą” będzie nam towarzyszyć dalej. Chciałbym także powiedzieć, że z tamtych lat pozostały wśród nas przyjaźnie nierozerwalne. Nasze rodziny – one były dla nas ważne, ale my dla nich jeszcze bardziej. Chciałbym w moim imieniu i wszystkich nagrodzonych Krzyże zadedykować tym, którzy cierpieli wtedy bardziej niż my – właśnie naszym rodzinom”.
Wśród trzydziestu dwojga odznaczonych z Regionu Dolnego Śląska jest trzech działaczy z Brzegu: Zbigniew Oliwa, Piotr Jamróz i Kazimierz Bączek.