W połowie sierpnia 2015 roku informowaliśmy naszych czytelników o inicjatywie obywatelskiej z jaką wystąpił brzeżanin, Eugeniusz Kroczak. Chodzi o usunięcie tzw. „pomnika hydraulika”, który został wybudowany w grudniu 1972 roku. W jego miejsce miałaby stanąć rzeźba pierwszego władcy Polski – Mieszka I.
Taka koncepcja zrodziła się w głowie brzeżanina z okazji zbliżającego się jubileuszu 1050-lecie powstania Państwa Polskiego. Pan Eugeniusz poczynił już wiele kroków administracyjnych w celu realizacji swojego pomysłu. Jak informował Eugeniusz Kroczak w I części listu otwartego, sprawa usunięcia „poradzieckiej pamiątki” trafiła do Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie. To właśnie tamtejszy oddział IPN, zajmuje się koordynacją usuwania takich pomników z przestrzeni publicznej. Poniżej publikujemy pełną treść II części listu pana Eugeniusza (treść zgodna z oryginałem):
I część listu otwartego TUTAJ
LIST OTWARTY
SZANOWNI MIESZKAŃCY MIASTA BRZEGU I POWIATU BRZESKIEGO
Drugą część listu otwartego poświęcam doniosłości wydarzenia 1050 rocznicy Chrztu Polski oraz do uzasadnieniu konieczności wybudowania pomnika dla księcia Mieszka I w Brzegu. Chrzest Mieszka I to chrzest pierwszego Polaka, od którego rozpoczęło się chrześcijaństwo w Polsce. I jest to najważniejszą rocznicą. Natomiast sprawą pochodną, ale nieodłączną, jest jednoczesne 1050 lat Państwa Polskiego. Istotne jest to podkreślenie, bo chcemy, aby ta rocznica łączyła ochrzczonych Polaków z tymi nielicznymi, którzy nie są ochrzczeni lub nie czują się związani z Kościołem Katolickim, ale winni oni czuć się związani z państwem, które założył książę Mieszko I. Pomnik Mieszka I ma łączyć wszystkich mieszkających na piastowskiej ziemi brzeskiej.
CZĘŚĆ DRUGA
Na Placu Bramy Wrocławskiej, u zbiegu ulicy Wrocławskiej z ulicą Oławską, dnia 18 października 1873r. Niemcy odsłonili pomnik Germanii, dla podkreślenia, że to jest ich ziemia. Było to w niecałe 3 lata od powstania II Rzeszy Niemieckiej., pod przewodem Otto von Bismarcka, kanclerza budującego wielkie Niemcy kosztem dławienia wszystkiego co polskie. Pisał on w liście do swojej siostry (26 marca 1861r.): „Bijcie Polaków, ażeby aż o życiu zwątpili”. Zauważmy, budowę potęgi Niemiec rozpoczął tenże Bismarck od budowy pomników w całych Niemczech – czyli zaczął od budowy dumy w narodzie. Duma jest więc ważna cechą w budowaniu jedności i wielkości własnego narodu. Dlatego pytam: czy my, Polacy, obchodzący w 2016r. rocznicę 1050 lat od Chrztu Polski, co jest równoczesne z 1050 – leciem zaistnienia politycznego Polski wśród ludów europejskich, nie powinniśmy swemu Ojcu Założycielowi – Księciu Mieszkowi I wystawić odpowiedni pomnik, wzniosły, godny naszego miasta i Państwa? Trzeba sobie jasno powiedzieć, że chrzest miał dla polskiej państwowości znaczenie przełomowe. Gdyby książę Mieszko I nie przyjął chrztu, to nie powstałoby Państwo Polskie, a plemiona Polan byłyby wchłonięte przez Germanów, jak stało się to z Wieletami, Obodrzyczanami i Serbołużyczanami, które stanowią dzisiaj wschodnie Niemcy. Państwo, które nie przyjęłoby jednej wiary dla wszystkich, rozleciałoby się z braku jedności.
Plemiona Polan czciły wielu bogów i bogiń, a także czcili nimfy wodne, leśne demony i różne inne duchy. Prof. Krzysztof Ożóg w wydanej pod koniec 2015r.książce pt. „966. Chrzest Polski”, tak pisze: „Mieszko .. właśnie w chrześcijaństwie zaczął dostrzegać szansę wprowadzenia jednej religii dla rozrastającego się szybko państwa, które obejmowało różne plemiona słowiańskie.” Dopiero przyjęcie chrztu przez księcia Mieszka I wszystko dla Polski zmieniło. Kluczem do przyjęcia chrztu było małżeństwo Mieszka I z czeską księżniczką Dobrawą, córką władcy Czech Bolesława. Decyzja Mieszka, nieważne na ile osobista, na ile polityczna, na ile wykalkulowana, na ile spontaniczna – okazała się najważniejszą w dziejach naszego kraju. Podkreślmy: w roku 2016 obchodzimy 1050 lat od chrztu Polski, także 1050 lat od narodzin Polski i wreszcie 1050 lat od wprowadzenia Polski do Europy. Tak – wprowadzenie Polski do Europy dokonało się już w 966r. i uczynił to książę Mieszko I – a nie ktoś tam w roku 2004r.
We wtorek 22 grudnia 2015r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął jednogłośnie, głosami 413 posłów, uchwałę ogłaszająca rok 2016 Rokiem Jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski. W uchwale sejmowej czytamy: „Chrzest władcy Polan i jego dworu, a w konsekwencji chrzest Polski, odbył się w Wigilię Paschalną, 14 kwietnia 966 roku. Akt ten miał decydujące znaczenie dla procesu jednoczenia plemion polskich pod władzą Piastów i kształtowania się chrześcijańskiej tożsamości naszego Narodu (…) Sejm czci pamięć przełomowego w historii Polski wydarzenia, jakim było przyjęcie chrztu przez księcia Mieszka I. Izba wyraża też nadzieję, że obchody rocznicy będą okazją do pojednania i odbudowy polskiej wspólnoty narodowej”. W dokumencie sejmowym przypomniano też słowa Jana Pawła II: „Polska weszła w krąg kultury chrześcijańskiego Zachodu i zaczęła budować swą przyszłość na fundamencie Ewangelii. Od tamtych czasów staliśmy się pełnoprawnymi członkami europejskiej rodziny narodów ze wszystkimi wynikającymi z tego konsekwencjami. Wespół z innymi narodami Europy jesteśmy współtwórcami, a zarazem dziedzicami bogatej historii i kultury”.
Słowo „pomnik” wywodzi się od staropolskiego czasownika „pomnieć” – „pamiętać”. Tak więc zadaniem pomnika jest upamiętniać. Wybudowanie pomnika księcia Mieszka I będzie upamiętniać i uprzytamniać mieszkańcom Ziemi Brzeskiej – i nie tylko – , że nie było Polski innej niż chrześcijańska od 1050 lat, i że Polska zaistniała wraz z chrztem Księcia Mieszka I! W książce „Dzieje kościoła polskiego”, której autorem jest ks. Kamil Kantak (Poznań 1912, rep.1999) pisze: „Razem z Mieszkiem i rodzina jego dała się ochrzcić….. W te ślady a drużyna książęca poszła i pewna część narodu.(str.57) Rzeczywiste nawrócenie Polski wyszło nie z innej strony jak od Mieszka samego.” (str.61).
Do listopada 2015r. były w Polsce tendencje, które zmierzały do budowania Polski bez chrześcijańskiego rodowodu. Trzeba otwarcie i jasno powiedzieć, że byłaby to Polska inna niż ta, która istnieje od ponad tysiąca lat. Dopiero po wyborach z 25 października 2015r. jest nadzieja, że Polska pozostanie sobą – chociaż zwolennicy Polski niechrześcijańskiej burzą się przeciwko myślom chrześcijańskim. My, żyjący współcześnie na Ziemi Brzeskiej jesteśmy spadkobiercami naszych dawnych pradziadów, ale także jesteśmy spadkobiercami naszych dziadków i rodziców – ich wiary i polskości!!! Dlatego my mamy być wierni naszym przodkom, mamy być wierni Polsce tysiąc pięćdziesiąt letniej! Dzisiaj, na naszych oczach odbywa się walka o serca i dusze Polaków. Podbój jakiegoś narodu jest zawsze podbojem duchowym! Podbój rozpoznajemy po niszczeniu wiary, myśli, kultury i symboli ważnych dla naszego Narodu, a narzucaniu nam nowej wiary, nowych myśli i nowej kultury – ale obcych nam, Polakom!!! Kardynał Stefan Wyszyński mówił: „(Przed tysiącem lat ) pochylił swą głowę nad wodami chrztu Mieszko I, książę gnieźnieński i poznański. Od tamtej chwili Kościół wytrwale chrzci dzieci narodu polskiego, który rozrósł się we wspaniałą … rzeszę ochrzczonych Polaków, żyjących na polskiej ziemi i wielomilionową rzeszę Polaków pozostających poza granicami Ojczyzny”. ( We wstępie do „966. Chrzest Polski” – K. Ożóg). Pomnik Mieszka I ma nam pomagać w wiernym trwaniu przy Polsce Przy tej Polsce, którą zbudował wspaniały dyplomata i wizjoner polityczny Książę Mieszko I. Dlatego pomnik Księcia Mieszka I jest dla mieszkańców Brzegu oraz dla Polski i Polaków potrzebny! Przyjeżdżający do Brzegu turyści z całej Polski oraz z zagranicy do zwiedzania Zamku Piastów Śląskich będą również oglądać pomnik Księcia Mieszka I.
Szanowni mieszkańcy miasta Brzegu i Ziemi Brzeskiej – także zadaniem władz samorządowych jest odbudowywanie patriotyzmu wśród mieszkańców swoich miejscowości, przez przypominanie o początkach Państwa Polskiego i o początkach chrześcijaństwa na ziemiach Polski. Jest to bardzo ważne. Pamiętamy jak jeszcze kilka miesięcy temu rządząca koalicja PO – PSL polskość wykorzeniała we wszystkich sferach życia społecznego. Dlatego tu na dole, my, Polacy winniśmy brać sprawy w swoje ręce i krzewić polskość, bo to jeszcze można robić. Widzimy, jak ci co władzę utracili, a także wielu przedstawicieli Niemiec w Unii Europejskiej występują przeciw temu co w Polsce się dobrego dokonuje. Czy pozwolą nam kształtować Polskę po polsku – czyli po chrześcijańsku?
Szanowni Państwo! Obecnie należy zrobić wszystko, by pomnik Księcia Mieszka I powstał – jako nasza pamięć o wielkim przodku, który jest założycielem i budowniczym Państwa Polskiego w oparciu o chrzest i wiarę chrześcijańską oraz jako nasza duma z przynależności do narodu, który nie był najeźdźcą, a był najeżdżany, i który bronił się, gdy inni go najeżdżali, niewolili. Polska wniosła wiele do kultury europejskiej i światowej. Dziedzictwo mamy piękne. Mamy być z czego dumni. Św. JP II 2 VI 1979r. mówił: „Dzieje narodu zasługują na właściwą ocenę wedle tego, co wniósł on w rozwój człowieka i człowieczeństwa, w jego świadomość, serce, sumienie. To jest najgłębszy nurt kultury. To jej najmocniejszy zrąb. To jej rdzeń i siła. Otóż tego, co naród polski wniósł w rozwój człowieka i człowieczeństwa, co w ten rozwój również dzisiaj wnosi, nie sposób zrozumieć i ocenić bez Chrystusa. „Ten stary dąb tak urósł, a wiatr go żaden nie obalił, bo korzeń jego jest Chrystus” (Piotr Skarga, Kazania sejmowe). Trzeba iść po śladach tego, czym — a raczej kim — na przestrzeni pokoleń był Chrystus dla synów i córek tej ziemi”. To przez chrzest Polacy doszli do swej wielkości moralnej, kulturalnej, naukowej, gospodarczej. Chociaż różnie kształtowały się dzieje Polski na przestrzeni wieków, to jednak chrześcijaństwo trzymało nas w jedności. Dziś Polska także potrzebuje jedności i mocy. Niech daje nam jedności i mocy – z jednej strony Pomnik księcia Mieszka I, a z drugiej wiara katolicka. Dla Piastowskiego Brzegu niech już na zawsze Pomnik Mieszka I będzie miejscem wszystkich uroczystości państwowych, a czasami i kościelno – państwowych.
Szanowni mieszkańcy miasta Brzegu i powiatu brzeskiego!
Pomnik księcia Mieszka I powinien mieć co najmniej 4 m wysokości . Na obecnym postumencie winien być postawiony cokół (kolumna) wysokości około 2 – 2,5 m, na którym stała by właściwa postać księcia Mieszka , wysokości ok.1.90 m. Na początek to wystarczy. Wszelkie inne prace wokół pomnika mogą być wykonane w okresach późniejszych. W roku bieżącym najistotniejszy jest pomnik księcia Mieszka I. W tym celu powołany zostanie Społeczny Komitet Budowy Pomnika Księcia Mieszka I. Wcześniej nie można było żadnego komitetu powoływać, bo nie wiadomo było co z obecnym „pomnikiem hydraulika”. Zakres zadań Komitetu zależeć będzie od tego, co Burmistrz nam pomoże, a co sami musimy zrobić. A do zrobienia jest projekt pomnika, niezbędne pozwolenia i zgody, kalkulacja kosztów, źródła finansowania, i wreszcie sama społeczna zbiórka pieniędzy. Czy Pan Burmistrz będzie przychylny do rozmów?
Dzisiejszy Plac Bramy Wrocławskiej jest miejscem najbardziej zaniedbanym w Brzegu. Dbanie o piękno miasta należy do władz samorządowych. Już tylko przez wybudowanie nowego pomnika, wygląd ten się zmieni znacząco na lepsze. A kiedy Plac Bramy Wrocławskiej zostanie ostatecznie wyremontowany na wzór ulicy Długiej (bruk i lampy), to miejsce to będzie wspaniale współistnieć z całym istniejącym tam otoczeniem (skwer, park, fosa, amfiteatr, Zamek, Gimnazjum Piastowskie). Plac Bramy Wrocławskiej będzie miejscem przyjemnym do spacerów dla młodzieży, dla rodziców z dziećmi i dla osób starszych. Będzie to jednocześnie bardzo piękne miejsce w znaczeniu turystycznym.
W roku bieżącym Kościół Katolicki w Polsce będzie uroczyście obchodził 1050 rocznicę chrztu Polski. Takie uroczystości już rozpoczęto w niedzielę 29 listopada 2015r., wraz z rozpoczęciem nowego roku liturgicznego. Centralne wydarzenia rocznicowe zaplanowano w Poznaniu i Gnieźnie w połowie kwietnia. Towarzyszyć im będą liczne inicjatywy religijne, kulturalne i społeczne. Narodowe obchody potrwają do listopada 2016 roku. Przecież to będą wspólne uroczystości kościelno – państwowe. Przez to uważam, że w Brzegu powinniśmy dołożyć wysiłku, żeby nadać naszemu miastu także walorów uroczystych obchodów. Lokalna prasa podała, że na maj wysłano zaproszenie do Pana prezydenta Andrzeja Dudy, na majowe uroczystości 50 rocznicy walki komunistów z kościołem katolickim w Brzegu. Czy pokażemy Panu Prezydentowi także „pomnik hydraulika”? Czy będziemy mogli powiedzieć, że jako władza dbamy o patriotyzm, kulturę, piękno miasta? Czy powiemy Panu Prezydentowi, a szczególnie Panu Bogu, że dobrze zapamiętaliśmy i wzięliśmy sobie do serca słowa Św. Jana Pawła II z 10 VI 1979r.,wypowiedziane w Krakowie: „… abyście całe to duchowe dziedzictwo, któremu na imię „Polska” , raz jeszcze przyjęli z wiarą, nadzieją i miłością ….abyście nigdy nie zwątpili i nie znużyli się i nie zniechęcili; abyście nie podcinali sami tych korzeni, z których wyrastamy…”. Wtedy to Św. Jan Paweł II tak bardzo nas prosił: „… zanim stąd odejdę, proszę Was, ….Proszę Was o to…” Czy wysłuchaliśmy dobrze i dochowamy prośbie największemu z rodu Polaków i dzisiaj już Świętemu w niebie???
Liczę na to, że Szanowni Mieszkańcy Brzegu i Ziemi Brzeskiej staną na wysokości zadania, jakie stawia przed nami chwila dziejowa. Liczę na poparcie wszystkich, którym zależy na tym, by Brzeg był pięknym miastem. Znam opinię pewnej osoby z kręgu sztuki, która jest bardzo zadowolona z takiej inicjatywy.
Poniżej podaję za swoim pismem z 24.01.2014r. „ argumenty za wybudowaniem pomnika Księcia Mieszka I w Brzegu oraz wymieniam niektóre korzyści wypływające z tego dla miasta i mieszkańców:
1. Książę Mieszko I to faktyczny założyciel i budowniczy Państwa Polskiego. Potwierdza to obecność wizerunku Mieszka I na frontonie władców piastowskich nad bramą wjazdową do Zamku Piastów Śląskich w Brzegu.
2. Pomnik i postać Księcia Mieszka I nieopodal Zamku Piastów Śląskich potwierdzać będzie polskość ziemi brzeskiej, jednocześnie jej katolickość i łączność z Rzymem, a więc z cywilizacją łacińską.
3. Pomnik potwierdzać będzie, iż Państwo Polskie powstało jako chrześcijańskie – w całości, i że nie było Polski innej niż chrześcijańska, dlatego, że Polska zaistniała wraz z chrztem.
4. Pomnik wraz z Zamkiem Piastów Śląskich powinien być przez obecne i przyszłe władze Brzegu wykorzystany dla rozwoju miasta Brzeg, jako miasta z walorami turystycznymi.
5.Tym bardziej uzasadniona jest budowa hotelu w miejscu dotychczas przewidzianym – przy Bramie Wrocławskiej.
6. Miejsce pomnika i zielone zaplecze nazwane winno być: Skwer Mieszka I.
7. Uzasadnione było by przebudowanie ulicy Wrocławskiej, ulicy Oławskiej oraz Bramy Wrocławskiej w wersji podkreślającej historyczny związek z terenem zamkowym.
8. Jakże pięknie łączyć się będzie bieg ulicy Króla Bolesława Chrobrego z pomnikiem i Skwerem Księcia Mieszka I.
9. Należało by wykorzystać gmach Gimnazjum Piastowskiego na instytucje edukacji i kultury związanych z pochodzeniem mieszkańców Ziemi Brzeskiej. Myślę o powstaniu tutaj Domu Kultury Kresowej, celem dokumentowania pamiątek i świadectw przesiedleńców, wraz z kultywowaniem kultury kresowej i śpiewaczej – aby potomnym przekazać skąd ich korzenie.
10.W dawnym Domu Parafialnym przy Placu Zamkowym powinno powstać Muzeum Walki Komunizmu z Kościołem Katolickim w Brzegu w okresie 1945- 1989.
11. Wraz z pomnikiem i muzeum, o których piszę w punkcie 9 i 10, w o wiele ciekawszy i bardziej bogaty sposób można wykorzystać pobliski amfiteatr.”
Podsumowanie
Biorąc pod uwagę względy patriotyczne, religijne, a także walory turystyczne, pomnik księcia Mieszka I powinien w Brzegu powstać. Bardzo życzyłbym sobie dobrej współpracy z Panem Burmistrzem, z Radą Miasta oraz z mieszkańcami Brzegu i Ziemi Brzeskiej. O sukcesach i porażkach oraz wszelkich trudnościach będziemy informację Państwu przekazywać – już jako Społeczny Komitet Budowy Pomnika Księcia Mieszka I.
Eugeniusz Kroczak
fot. gdziebylec.pl / hultaj47