Klika lat temu razem z Ryśkiem Kołeckim umówiliśmy się na pierwsze wspomnieniowe spotkanie z Jankiem Wełeszczukiem (synem śp. Adama Wełeszczuka), członkiem brzeskiego pisma „MROK” (Młodzieżowy Ruch Odnowy Kraju). Próbowaliśmy namówić Janka aby odszukał aktualne adresy innych uczestników młodzieżowej grupy oporu „MROK”, działającej w oparciu o zaufanych uczniów głównie z Liceum Ogólnokształcącego i Technikum Mechanicznego w Brzegu. Ponieważ była to autonomiczna organizacja (ze działająca względu na bezpieczeństwo) poza podziemnymi strukturami dorosłej „Solidarności” Ziemi Brzeskiej o wielu sprawach i sposobach funkcjonowania wiedziała tylko jedna osoba z kierownictwa naszego składu. Ten rygorystyczny wymóg, był bezwzględnie przestrzegany, co jak się później okazało sowicie procentował i był zbawczy, gdyż wyeliminował potencjalne odsiadki innych osób. Rozmowa toczyła się wartko, ale ze względu na to, że część osób wiele lat temu wyjechała z Brzegu, pourywały się kontakty, ludzie pozakładali rodziny i wpadli w tryby pędzącego coraz szybciej życia, wydawało się, że mamy marne szanse by uzyskać autentyczne i osobiste informacje oraz oceny. Opór „Solidarności” pracowniczej, rolniczej, rzemieślniczej, młodzieży studenckiej i ze szkół średnich, środowisk artystycznych, stowarzyszeń i innych organizacji był powszechny. Tak powstało niezależne państwo podziemne o ogromnym ogólnokrajowym zasięgu. Po kilku tygodniach w następnym spotkaniu uczestniczył również Piotr Potocki, który przyniósł zestaw odłożonych pism, ulotek, książek i innych dokumentów z tego okresu. Janek przez internat odszukał Małgosię Będkowską, Klarysę Jabłońską, Iwonę Grajewską i Zenona Roszczybiła (smarownica). Po jakimś czasie, po monitach i po przekonywaniach, że to szczególnie ważne dla przyszłych pokoleń, ku miłemu zaskoczeniu Janek otrzymał teksty, które są świadectwami najnowszej historii naszej Ojczyzny. Jest to indywidualne spojrzenie młodego pokolenia Polaków, które w stanie wojennym miało po 16 do 18 lat a dziś dobrze przekroczyli 40-tkę. Ważnym elementem działalności podziemnej grupy oporu było redagowanie, drukowanie i kolportaż pisma „MROK”. Kolportaż nie ograniczał się tylko do rozpowszechniania tego brzeskiego młodzieżowego pisma. Tymi kanałami rozchodziły się m.in. takie tytuły jak: brzeski „Prostownik”, wrocławskie „Z dnia na dzień”, „Solidarność Walcząca”, „Biuletyn Dolnośląski”, krakowskie „Promieniści”, „Myśl głodujących”, warszawskie „Wiadomości”, „Tygodnik Mazowsze”, „Wola”, niezależne pismo młodych „ZERO”, setki zestawów „Biblioteczka ucznia „wyd. przez Radę Oświaty Niezależnej – Region Dolny Śląsk, „Szkoła” wyd. przez Niezależną Unię Młodzieży Szkolnej. O innych formach działalności MROKu napiszę w następnym wydaniu.
Zbigniew Oliwa
